Petrus Lam

Verslag via de kleindochter van de heer Lam ontvangen:
Nadat de heer Lam eerst een algemeen beeld geeft over het begin van de oorlog in Arnhem schrijft hij:
Veel mensen die er anders over dachten kwamen in verzet en één van die kleine 'verzetsmensen" was je opa. Reeds in 1941 verspreidde ik anti-Duitse pamfletten die zelf gemaakt werden en die werden bij NSB-ers in de brievenbus gestopt. Dat ging een hele tijd goed, totdat ik door de S.D. werd gearresteerd. Het eerste verhoor door de S.D. verliep niet zo geweldig. Ik had nog enkele papieren in mijn broekzak en die heb ik in kleine stukjes opgegeten. Ik werd toen overgebracht naar de Strafgevangenis in Arnhem, waar ik eenzaam en cel 111 werd opgesloten. Bij het luchten (even naar de kooi buiten) droeg ik een koperen plaat met mijn celnummer 111. Mijn kiezelton (wc) moest ik 3 trappen naar beneden dragen en kreeg bij terugkomst van het luchten weer een schone mee. In deze gevangenis heb ik 3,5 maand gezeten. Inmiddels had ik van de Duitsers een schriftelijk bevel gekregen dat ik voor het Deutsches Landesgericht als Jugengericht in Den Haag moest verschijnen. Op een goede (of slechte) dag werd ik door 4 politiemensen uit de cel gehaald en geboeid naar het station in Arnhem gebracht.
Daar werd in de trein naar Den Haag gestapt, de boeien werden afgenomen en de politie zat zo naast me dat ik nergens heen kon. In Den Haag stond voor het station de boevenwagen klaar en op naar de gevangenis in Scheveningen, het zg. Oranjehotel. Daar zaten we met 4 man in een cel die voor 1 persoon was bedoeld. In december 1941 volgde de veroordeling 6 maanden gevangenisstraf waarvan 2 maanden voorwaardelijk. Wel moest ik me regelmatig bij de S.D. melden, maar dat heb ik nooit gedaan.

Hierna is de heer Lam in 1942 ondergedoken (in Vroomshoop) na een oproep om zich te melden voor Duitsland en ook de Arbeidsinzet. Eind 1943 werden hier razzia's gehouden is hij via de ondergrondse naar Vorden gegaan en heeft hier op een boerderij gewerkt. Op een ochtend in de zomer van 1944 werd hij door landwachters gewekt en naar het gemeentehuis van Vorden gebracht en daarna overgebracht naar het politiebureau. Daar is hij geholpen door een agent, die een raam voor hem open deed en hem zei dat hij moest maken dat hij wegkwam. Hij is daarop uit het raam gesprongen en via een grote omweg terug naar de boer gegaan om wat spullen op te halen. Op 16 september 1944 is hij naar Arnhem vertrokken met een vals persoonsbewijs en een bewijs (in het Duits) dat hij voor de voedselvoorziening werkte. Op 17 september 1944 werkt hij gewekt door het geronk van vliegtuigen, de slag om Arnhem was begonnen.