Jan van Burg

Jan van Burg, mijn vader, was bij het uitbreken van de 2WO loodsbaas bij Müller & Co in de St. Jobshaven te Rotterdam en heeft de eerste oorlogsdagen van zeer nabij meegemaakt: landing van de Duitse watervliegtuigen op de Maas, de ondergang van HMS Jan van Galen, de gevechten bij de Maasbrug en het daarop volgende bombardement.
Bij Müller & Co ontstond het Rotterdamse gedeelte van de verzetsgroep “De Leeuwengarde“, waar Jan lid van werd en die betrokken was bij sabotage acties, de levering van chemicaliën om explosieven en brandbommen te maken en het verspreiden daarvan. Nadat enkele leden van de groep al in 1941 en begin 1942 waren opgepakt, werd op 9 april de groep verraden door infiltrant Daane. Mijn vader en 31 andere leden werden ’s morgensvroeg van hun bed gelicht door de SIPO in Schiebroek en naar het Oranjehotel gebracht. Hij werd in cel 707 in gang F gestopt.
Tijdens de doorzoeking van het huis en de schuur achter het huis heeft mijn moeder, die hoog zwanger was van mij, tijdens hun zoeken in de schuur naar chemicaliën of andere zaken, de moed gehad om belastende documenten over zijn lidmaatschap en de brandbommen uit de boekenkast gehaald en op haar buik in bed verborgen.
Jan hoorde pas op 7 mei van gevangenisdominee Gerrit Bos dat zijn zoon Jan op 6 mei was geboren.
In de kleine cel kon Jan alleen maar zitten of lopen. Op bed liggen was verboden. Het was dus eindeloos wachten op eten, eventjes luchten en nadenken over thuis, het komende verhoor en wat er daarna zou plaatsvinden. Pas op 15 mei vond het eerste verhoor plaats door SSssf Heiduck en de Hollandse rechercheur Verbaan van de afdeling 4v-3 van de SIPO. Eerst vriendelijk, daarna hard en steeds meer geweld, waar hij behoorlijke klappen kreeg. Jan merkte dat ze bijna alles al wisten en ook over zijn rol daarin. Veel informatie door verrader Daane en mogelijk ook van de al eerder opgepakte stichter van de groep Masselman en Gerrit van As en Binne Veenstra, Jan hield zich van de domme, verbaasde zich ook dat de belastende documenten in de boekenkast niet ter sprake kwamen en dat zijn vrouw hem feitelijk gered heeft. Heiduck dreigde dat als Jan niet wilde meewerken met acties tegen Jans oude vader. Over de vuurpijlen hing Jan een verhaal op dat die pijlen bedoeld waren voor oud en nieuw en de knuppel om zich te beschermen tegen opstandige bootwerkers. Jan bleef er bij wat hij gezegd had en moest het verhoorrapport ondertekenen.
Op 15 juli ging het gerucht rond dat de 32 leden naar het beruchte kamp Polizei Durchgangslager Amersfoort zouden worden overgebracht. Dat vond plaats op 17 juli.
In Amersfoort verbleef Jan van 17 juli 1942 onder zeer zware omstandigheden tot 13 november 1942.
Daarna tot 23 januari 1943 in de Kriegsgefängnis in Utrecht voor de berechting. Hij werd op 17 november ter dood veroordeeld, maar kreeg met 7 anderen onverwacht gratie op 29 december en werd veroordeeld tot 15 jaar tuchthuis. Dertien anderen werden op 29 december gefusilleerd. De overige gardisten werden niet veroordeeld maar ‘abgetrennt’ en als Nacht und Nebel gevangenen naar diverse kampen gestuurd.
Jan zat daarna op 16 september in tuchthuis Rheinbach. Daarna van 17 september 1944 tot 28 maart 1945 in Ziegenheim en van 28 maart tot 6 april naar Rendsburg/Neumünster en op 5 mei werd hij op straat bevrijd door de Engelsen.
Na herstel in kamp Lübeck kwam hij op 29 mei 1945 weer in Nederland en was op 1 juni weer bij zijn vrouw en kinderen in Schiebroek terug!