Johannes van Breugel

Verslag over Johannes van Breugel uit Scheveningen, gebaseerd op het ‘Gedenkboek van het Oranjehotel’ van E.P. Weber, verklaringen van Willem Vrolijk (vriend van Johannes) en op de Arolsen archieven.

Johannes werd geboren op 28 februari 1906 in Scheveningen en werd te eniger tijd een Getuige van Jehovah. Tijdens de bezettingsjaren van de Duitse overheid waren de Getuigen verboden, maar omdat Johannes in weerwil van dit verbod toch meedeed aan de activiteiten van de Getuigen, is hij door politieagenten gearresteerd.

Aan zijn vriend, Willem Vrolijk, vertelde Johannes na de oorlog tijdens het uitbaten van zijn groenten, hoe hij in de oorlogsjaren had samengewerkt met Duitse Getuigen die al eerder voor het nazibewind naar Nederland waren gevlucht. Daaronder waren Arthur Winkler, Frits Hatstang en Erwin Klose.

Zo vertelde Johannes hoe de leidinggevenden onder de Getuigen onderduikadressen organiseerden, hoe alle Getuigen in die jaren gebruik maakten van schuilnamen, van geheimschrift voor hun administratie en dat ze melodietjes floten van aan hun bekende religieuze liederen, om onopvallend de aandacht te trekken van geloofsgenoten, als dat ineens noodzakelijk was. Al hun activiteiten geschiedden heimelijk om zo min mogelijk de aandacht te trekken van vijandige elementen in de samenleving.

Toen er bij Johannes thuis op 20 maart 1941 een inval werd gedaan, is hij daar verhoord door agenten, maar weigerde hij namen en adressen te noemen van geloofsgenoten. Toen zijn vrouw dat ook weigerde werd zij door de woedende agenten van de trap af gegooid. Haar leven lang heeft zij daardoor aan zware rugpijnen geleden.

Johannes werd daarop gevangengezet in de Scheveningse gevangenis en heeft die op 8 juli 1941 weer verlaten om op transport gesteld te worden naar het concentratiekamp Sachsenhausen/Oranienburg. Hij werd daar toegewezen aan Block 10 en kreeg kampnummer 38359.

Toen Johannes daar op een keer werd opgedragen om een partij geweren aan te pakken, liet hij ze pardoes op de grond vallen. Als Getuige van Jehovah wilde hij niets te maken hebben met oorlogshandelingen of wapentransporten. Hij werd hiervoor gestraft met fysieke mishandelingen.

Gelukkig heeft Johannes zijn gevangenschap overleefd en heeft hij na de oorlog zijn leven als prediker van de Bijbelse boodschap kunnen voortzetten in Den Haag en Zoetermeer.