Jacobus Pieter Meertens

Jacobus (Co) Pieter Meertens is mijn achterneef.
In maart/april 1942 was er een arrestatiegolf van personen uit het netwerk waartoe Co behoorde, hijzelf werd dus ook gearresteerd. Hij was electrotechnicus/radiohandelaar en radiozendamateur (zoals dat heet). Hij is geboren in Terneuzen, en waarschijnlijk is hij met het zendvirus besmet geraakt door een neef van zijn tante: Arie Jan Platteeuw (uit Hoek, een buurtschap bij Terneuzen), die was al aan het begin van de vorige eeuw daarmee aan het experimenteren.
Co is met zijn vrouw Fijgje Esther Faas in Zwolle gaan wonen na hun huwelijk in 1928.
Hij raakte aldaar bevriend met Yme Lucas Feitsma, ook radiozendamateur.
Toen de oorlog uitbrak, wilden ze van hun expertise gebruik maken om de vijand te dwarsbomen. Onder de naam Leopold Vindictif zochten ze via de ether contact met Engeland. Ze verzamelden gegevens over Duits materieel, locaties etc. en hadden ook contact met Het Oranjevendel te Amsterdam en de Secret Service te Bilthoven. Ze zorgden ook voor hulp aan bemanningen van vliegtuigen die neergehaald werden.
Helaas werd het netwerk geïnfiltreerd door Willy Kramer en Sophie Maschkow-Menso, die voor de Sicherheitsdienst (SD) werkten. Ze (de hele groep) werden aldus verraden en (in golven) gearresteerd.
Toevallig werd Co in de cel tegenover Yme (die kwam al op 18 maart 1942 in het Oranjehotel, cel 747) gezet. Yme ontdekte dat op een gegeven moment en probeerde met stoffer en blik contact met hem te maken. Yme seinde MO (de zendnaam van Co was PAoMO, waarvan de laatste twee letters bij de persoon horen). MO is nogal makkelijk -- --- maar verder is het met stoffer en blik lastig om morse-seinen te maken die begrijpelijk zijn. Co kon er dus weinig wijs uit worden. Hoewel ze per gang gelucht werden, konden ze elkaar op dat moment niet spreken, omdat Yme in volledige isolatie zat. De cel waarin Co zat, 698, schijnt nog te bestaan.
Het moet zwaar zijn geweest in het Oranjehotel. En daar bedoel ik de verhoren mee.
Co sloeg zich daar manhaftig doorheen. Ook bij confrontaties met anderen van de groep. Zwijgen en elkaar niet kennen was het parool. Voor Co heeft dat tot gevolg gehad dat hij in het proces tegen de hele groep (totaal werden er 25 personen gearresteerd), eind september 1942 in de Oranje-Nassaukazerne te Amsterdam) niet werd veroordeeld vanwege gebrek aan bewijs. Evengoed werd hij zwaar gestraft door gedeporteerd te worden naar concentratiekamp Neuengamme. Toevallig waren Co en Yme weer herenigd op weg naar Neuengamme. Toen ze daar aankwamen zei Co: ‘Dit is een concentratiekamp, hier komen we nooit meer uit!’. Waarop Yme zei: ‘Jongen, je bent er nog niet eens in!’. Voor zichzelf kreeg Co wrang genoeg gelijk, hij overleed in Neuengamme op 7 oktober 1943 door uitputting. Yme overleefde de oorlog en overleed in 1991.
Sinds enige tijd ben ik bezig om een gedenkdocument samen te stellen over Co.
Naar verwachting komt dat in 2026/2027 gereed. Voor meer informatie over Co, zie ook onder meer: https://catalog.archives.gov/id/286641232.