Johannes Gerhardus Bernardus Drübers

ACHTERGROND VAN DE GEVANGENNEMING VAN GERHARD DRÜBERS

De ondergang van de Rooms Katholieke Werkliedenverbond (RKWV).

Op vrijdag 25 juli 1941 heeft Seyss-Inquart het besluit kenbaar gemaakt dat alle voorzitters van de arbeidersbonden onder de NSB’er Woudenberg geplaatst worden. Zij moeten hun werkzaamheden voortzetten en handelen volgens de aanwijzingen van Woudenberg. Het dagelijks bestuur van het RKWV en de voorzitters van de aangesloten bonden geven aan dat samenwerking met Woudenberg voor hen in geweten niet mogelijk is. Aartsbisschop Mgr. De Jong vindt, dat het episcopaat hier met kracht op moet reageren. Nog diezelfde dag leest hij de Nederlandse bisschoppen het concept voor van het mandement, dat op zondag 3 augustus in alle kerken voorgelezen zal worden. In de dagen ervoor hebben duizenden exemplaren van het mandement diegenen bereikt, die de tekst moeten voorlezen. Eén exemplaar is de Sicherheits Dienst (SD) in handen gespeeld. Mgr. De Jong krijgt in de nacht van zaterdag op zondag te horen, dat het mandement niet voorgelezen mag worden. Het wordt echter wel voorgelezen, wat voor de bezetter een klap in het gezicht is. Het wordt beschouwd als een oproep tot geestelijke mobilisatie van het katholieke volksdeel tegen het nationaalsocialisme. Een reactie kan moeilijk achterwege blijven. Verscheidene arrestaties vloeien hieruit voort, waaronder die van Gerhard Drübers, voorzitter van de RK Fabrieksarbeidersbond, die op het bondskantoor duizenden exemplaren van het mandement heeft laten afdraaien.

De arrestatie, gevangenneming en gevangenschap van Gerhard Drübers

Het laat niet lang op zich wachten dat de SD voor het huis van de familie Drübers in Rijswijk staat: hevig bonzend op de deur en toegang eisend tot het huis. Gerhard is niet thuis. Zijn vrouw en de dochters zijn snel bezig met het verstoppen van exemplaren van het mandement. De SD is ongeduldig en schiet een kogel in de deur opdat ze de deur sneller zullen openen. Eenmaal binnen worden de verstopte exemplaren gevonden. Deze worden in beslag genomen en de SD eist dat Gerhard zich meldt bij het politiebureau in Rijswijk. Een ingrijpende gebeurtenis, ook voor de dochters die op dat moment 17, 15 en 11 jaar oud zijn. Als Gerhard zich meldt op het politiebureau (oktober 1941) wordt hij meteen gearresteerd. Hij verblijft er ongeveer een week. Zijn vrouw wil hem bezoeken, maar dat wordt haar geweigerd. Gerhard wordt vervolgens overgebracht naar ‘Het Oranjehotel’ in Scheveningen. Hij verblijft in de gevangeniscel 517. Na drie verzoeken mag hij zijn vrouw en kinderen een brief te schrijven. Deze brief komt aan op 9 december. Hij schrijft onder meer:

‘Lieve Anna, Joke, Trees en Willy. Na een 3e verzoek thans een eerste brief. Wat een donkere wolk heeft zich boven ons hoofd samengetrokken. En zoo onverwachts en zonder nog afscheid te kunnen nemen. Wie had dat ’s morgens kunnen denken. Geen uur, geen dag zijn jullie uit mijn gedachten. Het zijn soms moeilijke dagen als men zoo aan ’t gezin denkt en aan de vrouw en de kinderen ….’.

In december wordt hij overgebracht naar het concentratiekamp Sachsenhausen in Oraniënburg, ten noorden van Berlijn. Op 21 december 1941 schrijft hij vanuit Sachsenhausen een brief naar zijn gezin, waarin hij aangeeft dat hij op 19 december 1941 daar is aangekomen. De brief is in het Duits opgesteld, zoals ‘van hogerhand’ is bepaald. De brief is voorzien van zijn naam met voorletters, zijn gevangenennummer 40593 en zijn bloknummer 37a (later blok 26b). Op 9 april 1942 wordt in Oraniënburg in Duitsland een akte opgemaakt, waarin vermeld staat dat Gerhard op 7 april 1942 om 07.50 uur aan tyfus is overleden.