Thomas Stienstra

Thomas Stienstra werd op 15 oktober 1914 geboren in Grouw (Friesland). In sommige archiefstukken staat vermeld dat hij “de A.R.-beginselen was toegedaan”, een verwijzing naar de Anti-Revolutionaire Partij. Over zijn persoonlijke werkzaamheden is verder weinig bekend.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bevond Thomas zich in Friesland. In 1942 werd hij in Leeuwarden gearresteerd door de Duitse autoriteiten, vermoedelijk door de Sicherheitsdienst (SD) of Sicherheitspolizei (SiPo). De exacte reden voor zijn arrestatie is tot op heden niet vastgesteld; er is geen officieel dossier met aanklacht online beschikbaar.

Na zijn arrestatie werd Thomas overgebracht naar het Oranjehotel in Scheveningen, het gevangenishuis voor politieke gevangenen en verdachten. Het Oranjehotel diende als verhoor- en doorvoerlocatie. De duur van zijn verblijf is onbekend, maar hij werd vervolgens naar Kamp Amersfoort gebracht, dat fungeerde als doorgangskamp voor transporten naar concentratiekampen in Duitsland.

Op 18 december 1942 werd Thomas vanuit Amersfoort gedeporteerd naar Neuengamme, nabij Hamburg, waar hij het gevangenennummer 13255 kreeg toegewezen. Neuengamme was een groot concentratiekamp met zeer zware omstandigheden: dwangarbeid, slechte voeding, ziekten en uitputting.

Volgens de officiële registratie van de KZ-Gedenkstätte Neuengamme overleed Thomas op 16 april 1943. De doodsoorzaak werd opgegeven als “longontsteking met hart- en bloedsomloopfalen”. Hij was 28 jaar oud. Zijn naam staat vermeld in het dodenregister van Neuengamme, in de archieven van de Oorlogsgravenstichting, en op Oorlogsbronnen.nl.

Zijn traject — van Leeuwarden via Scheveningen en Amersfoort naar Neuengamme — weerspiegelt de administratieve procedure van de bezetter: arrestatie in de regio, verhoor in het Oranjehotel, registratie in Kamp Amersfoort, en deportatie naar Duitsland. Hoewel omslachtig, was dit destijds de standaardprocedure voor politieke gevangenen en vermeende verzetsmensen.

Het verhaal van Thomas Stienstra is recentelijk opnieuw aan het licht gekomen. Familieonderzoek bracht niet alleen zijn naam en registratie naar voren, maar er werd ook een kistje gevonden met originele documenten over zijn arrestatie, transport en verblijf. Deze vondst biedt uniek en direct bewijs van zijn traject en maakt het mogelijk zijn geschiedenis concreter te reconstrueren.

Momenteel wordt zijn leven onderzocht in het kader van een documentaire, waarin het traject van Friesland via het Oranjehotel naar Neuengamme wordt gedocumenteerd. Dankzij de kist met documenten en de archiefonderzoeken wordt het verhaal van Thomas Stienstra zichtbaar, en krijgt hij een plek in de collectieve herinnering van de oorlogsslachtoffers.

Met deze hernieuwde aandacht wordt duidelijk dat Thomas Stienstra één van de vele Nederlanders was die zonder veroordeling gevangen werden genomen en gedeporteerd. Zijn naam en geschiedenis worden nu opnieuw vastgelegd in de archieven van het Oranjehotel, zodat zijn lot en dat van anderen niet vergeten wordt.