Willem Aldert Westra Hoekzema

De knokploeg Veenendaal en Dick Valkenburg
Wim Westra Hoekzema is 14 jaar wanneer de oorlog uitbreekt. Vanaf 1943 wordt Wim actief in het verzet. Hij sluit zich aan bij de knokploeg (KP) in Veenendaal waar hij veel samen optrekt met Dick Valkenburg, die in 1922 is geboren en dus een paar jaar ouder is. Wim Westra Hoekzema krijgt al snel de schuilnaam Rooie Wim. Maar ook Gerard van den Berg is een schuilnaam waaronder Wim Westra Hoekezema opereert in het verzet. Wim en Dick behoren tot de jongste leden van de KP in de provincie Utrecht. Valkenburg heeft al van zich doen spreken tijdens de eerste oorlogsjaren. Hij wil niet lijdzaam toekijken, maar actie ondernemen. In augustus 1942 schildert zijn vriend Jaap Budding in letters van anderhalve meter hoog op een centraal punt in Veenendaal op de muur van de fabriek van D. S. van Schuppen: „Leve Irene, Leve de Koningin!" Dick Valkenburg staat op de uitkijk. De menie waarmee de letters op de muur worden geschilderd is bij drogist Jansen, een echte Oranjeklant, gekocht en vermengd met suiker, waardoor uitwissen vrijwel onmogelijk is. Bij het aanbrengen van de laatste letter worden ze ‘gesnapt’. Twee politiemannen achtervolgen de jongemannen, waarbij een van hen een hele patroonhouder leegschiet. De beide jongens ontkomen.
Sabotage aan het spoor
In de zomer van 1944 probeert Dick met andere KP ’ers tot driemaal toe de spoorrails op verschillende trajecten in de omgeving onklaar te maken, zodat de trein ontspoort. Bij de tweede poging is ook Rooie Wim betrokken. Doelwit is deze keer de spoorlijn Rhenen‐ Amersfoort. Over een lengte van ongeveer twaalf meter worden de rails losgeschroefd. De KP weet dat Duitse troepen naar Amersfoort worden vervoerd over het gesaboteerde traject.
De rails worden zo behandeld, dat de trein zal ontsporen. Het is de bedoeling dat de trein vervolgens van de spoordijk valt. De uitvoering is ten dele geslaagd: de locomotief en één wagon ontsporen. Naast een enorme ravage zijn er een aantal gewonden. Om het gevaar voor oppakken zo klein mogelijk te maken, steekt Dick Valkenburg de revolvers van zijn kameraden bij zich. Hij blijft op afstand toekijken wat de gevolgen van de sabotage zijn. Het dreigt na de actie helemaal mis te gaan. Valkenburg draagt acht pistolen van medeknokploegleden bij zich als hij op weg naar huis bijna tegen een controle op de Kerkewijk bij de Vaartbrug in Veenendaal aanloopt. Dick kan geen kant op, maar wonder boven wonder wordt de controle net voordat Dick aan de beurt is om gecontroleerd te worden opgeheven.

Overval op de Schoonhovense Courant
Eén van de meest spectaculaire acties waaraan Wim Westra Hoekzema deelneemt, is de overval op de Schoonhovensche Courant. Op 14 april 1944 wordt het personeel van de Schoonhovensche Courant gedwongen illegale teksten van het verzet in de krant op te nemen. Wim Westra Hoekzema en vijf andere verzetsstrijders bereiden de actie voor en voeren hem uit. Een van de leden van de groep is bekend met de situatie in Schoonhoven en gaat voor de actie poolshoogte nemen in Schoonhoven. Als hij terugkomt in Veenendaal meldt hij dat het bij de Schoonhovensche Courant moet lukken. De krant heeft een oplage van 12.000 exemplaren. De datum van de actie moet voor 10 mei plaatsvinden, want dan kan er een artikel worden gepubliceerd met de titel ’10 mei’ waarin de lezers worden herinnerd aan wat er op 10 mei 1940 is gebeurd. Dirk van de Voort (Daan) is de auteur en heeft het handgeschreven verhaal klaarliggen. Op 12 april 1944 vertrekken de zes mannen op de fiets naar Schoonhoven. Van Culemborg naar Krimpen aan de Lek wordt per boot afgelegd. Daar overnachten ze bij kennissen. De verhalen en gedichten voor de krant worden daar getypt. Naast ’10 mei’ zijn er ook teksten met de titels ‘Landwacht’ en ‘Waar blijft de invasie?’ Daarnaast besluit men nog een artikel uit ‘De Waarheid’ en enkele gedichten uit de Geuzenbundel te plaatsen. Op de ochtend van 14 april melden twee KP’ers zich bij de redacteur van de krant. De directeur is op reis. De redacteur wordt geïnformeerd over het plan. Hoewel hij zich hiertegen verzet, kan hij niet anders dan meewerken om het plan ten uitvoer te brengen. De drukkerij en het kantoor van de redactie bevinden zich op twee locaties. Met zes man moeten er twee gebouwen bezet en bewaakt worden. In de drukkerij werken ongeveer veertien personen. Wim Westra Hoekzema bewaakt met een tweede persoon het redatiekantoor. De medewerkers wordt verteld dat er een perscontrole is. In de drukkerij worden de zetters op de hoogte gesteld van het plan.
Ze voelen er aanvankelijk niets voor om mee te doen. Ze vertrouwen het niet, ze zijn bang dat de mannen geen verzetsstrijders zijn maar leden van de Gestapo die hen erin willen laten lopen. Eén van de verzetsstrijders heeft een brief op zak die aantoont dat ze niet tot de Gestapo behoren. De zetters zijn enigszins gerustgesteld. Tussen de middag gaan de meeste medewerkers van de krant gewoonlijk thuis eten, maar dat is nu natuurlijk veel te riskant. Degenen die naar huis kunnen bellen doen dat en vertellen hun echtgenote dat ze vanwege perscontrole niet thuis kunnen komen eten. Bij de anderen gaat Rooie Wim samen met één van de zetters langs met dezelfde smoes. Wim en de zetter nemen brood mee naar het kantoor en de drukkerij en verdelen dat onder het personeel. De werknemers in de drukkerij willen op zeker moment niet verder meewerken. Ze vrezen voor de gevolgen van de actie. Dan maar onder druk. Met een pistool wordt hun medewerking afgedwongen. Nood breekt wet. De proefdruk van de Schoonhovensche Courant van 14 april 1944 ziet er goed uit en korte tijd later draait de drukpers op volle toeren. De voorpagina is ‘normaal’ nieuws, maar de andere pagina’s bevatten de teksten uit het verzet. De krantenbezorgers die de krant in Schoonhoven rondbrengen komen al vroeg in de middag de krant ophalen. Te vroeg deze keer, want als ze op tijd in Schoonhoven de krant rondbrengen, krijgen de KP’ ers niet de gelegenheid om ongezien weg te komen. Ze worden daarom enige tijd aan de praat gehouden. De kranten voor de omliggende dorpen worden door de expeditie ingepakt. Gewoonlijk worden ze door de zetters per fiets weggebracht, maar nu zullen de bezetters dat doen. Een deel wordt per auto weggebracht en een deel gaat voor verzending naar het postkantoor. De bezorging bij de abonnees kan beginnen. Het is de hoogste tijd voor de zes mannen om zich uit de voeten te maken. Inmiddels zijn ze al zes uur op de redactie en in de drukkerij. Voordat ze vertrekken, sluiten ze alle medewerkers op en wordt de telefoon afgesneden. Met duizend extra kranten op de fiets gaan Rooie Wim en zijn maten er vandoor. Van vermoeidheid gaan ze bij Vreeswijk langs de kant van de weg liggen en lezen ze de krant. Even later zetten ze de reis voort naar Veenendaal. Het nieuws over de verzetskrant gaat als een lopend vuurtje door Schoonhoven. Zo snel, dat één van de mannen nog maar ternauwernood kan wegkomen. Hij kan zich pas de volgende dag in Veenendaal melden tot grote opluchting van de anderen. De Schoonhovensche Courant van 14 april 1944 wordt voor een gulden doorverkocht aan niet‐abonnees. Op de zwarte markt brengt de editie veel geld op. De kranten die de verzetsgroep zelf heeft meegenomen, worden per post over het hele land verspreid. Het verhaal ’10 mei’ wordt later zelfs nog op de Engelse radio voorgelezen.

Fietsbanden in Overberg
Als het bericht komt dat er in het kamp van de Arbeidsdienst in Overberg fietsbanden zijn afgeleverd door de Duitsers, komt de KP op 8 september 1944 in actie. Er is dringend behoefte aan fietsbanden voor de rijwielen van koeriersters. Er liggen meer dan 6000 banden klaar voor verder transport door de Wehrmacht. Voordat de banden weer weg zijn uit Overberg moet er snel actie worden ondernomen. Ongeveer 24 leden van de knokploeg krijgen het voor elkaar de fietsbanden te bemachtigen. Om ze bruikbaar te maken voor de koeriers moeten de woorden Arbeidsdienst Nederland er worden afgeslepen.