Gijsbertus Nicolaas van der Bijl

Verslag over Gijsbertus Nicolaas van der Bijl, geboren op 25 augustus 1914 in Rotterdam.

Zijn moeder heette Cornelia Maria Ribor. Zijn vader Marinus van der Bijl, werkte bij de spoorwegen. Bertus werd zeeman, las graag en volgde politieke ontwikkelingen op de voet.

In 1939 brak WO II uit en stopte Bertus met de zeevaart. Hij ging aan wal en vond werk in de horeca. In die tijd kreeg Bertus contact met Jehovah’s Getuigen. Hij beluisterde preken van Rutherford en ging naar hun bijeenkomsten. Bertus kreeg antwoord op levensvragen en hij besloot in april 1940 met het predikingswerk van de Getuigen mee te doen. Bij het bombardement van Rotterdam werd het huis van Bertus’ broer en het restaurant waar hij werkte, volledig vernield, maar een paar weken later gingen de Getuigen verder met de prediking. Toen Hitler op 10 mei 1940 Nederland binnenviel, kwamen in Rotterdam 70 á 100 Getuigen elke zondag samen voor een bespreking van de Wachttoren.

Kort daarop volgden de verbodsbepalingen op hun werk en verschillende Getuigen werden gearresteerd. Op 20 februari 1941 werd Bertus zelf gearresteerd door een Nederlandse politieagent in burger. Hij bood Bertus aan om weer vrij te komen als hij een formulier zou ondertekenen waarop stond dat hij geen Wachttorenlectuur meer zou verspreiden. Bertus weigerde dat waarop de agent zei Bertus naar een concentratiekamp zou worden gebracht. Hij antwoordde dat hij de tijd had.

Bertus werd overgebracht naar de gevangenis van Scheveningen waar hij 3 maanden verbleef. Hij werd daar verhoord door Gestapoagent Engelsmann. Toen begon het slaan in zijn gezicht en zijn ‘Einzelhaft’. Drie SS’ers brachten Bertus later per auto van Scheveningen naar Düsseldorf, Berlijn en Sachsenhausen. Bij binnenkomst werden de gevangenen al in het gezicht geslagen. Ieder moest zeggen waarvoor hij was gearresteerd. Hun hoofden werden kaal geschoren en ze ontvingen kampkleding en houten schoenen.

Bertus werd toegewezen aan de barak voor Jehovah’s Getuigen in de ‘Isolerung’. De Getuigen organiseerden heimelijk Bijbelvergaderingen. Eén Getuige stond dan op wacht om te zien of er geen SS’er in de buurt kwam. Bertus werkte meestal in het bos bij het kappen van bomen, waar de SS barakken van bouwde.

Elke dag werd appèl afgenomen en als een gevangene iets had misdaan, werd hij op een houten bok gebonden en 25 keer hard met een zweep geslagen. Er werd ook met regelmaat een document voorgelegd waardoor de Getuigen hun geloof konden afzweren, zodat ze vrijgelaten zouden kunnen worden. Bertus heeft dat altijd geweigerd.

In de lente van 1945 rukten de Russische legers op tot aan Berlijn. Sachsenhausen moest worden geëvacueerd. Aan de horizon zagen de Getuigen het Russische leger naderen. Ze baden tot God om te kunnen bepalen wat ze nu moesten doen. Vroeg in de ochtend namen ze het besluit om te ontsnappen aan de SS. Zo bereikten ze de Amerikaanse legereenheden. De SS heeft toen alsnog veel gevangenen gedood. Bertus zag nog hoe de kampcommandant krijgsgevangen werd gemaakt.

Op januari 1958 trouwde Bertus met zijn 20 jaar jongere vrouw Justine.