Henriëtte Johanna Petronella van der Togt

Hetty van der Togt was in 1944 actief in het verzet in het Bezuidenhout in Den Haag. Zij woonde met haar 4 zussen en haar ouders in de Albertinestraat 2, op dit adres was ook het architectenbureau van haar vader Frans van der Togt gevestigd.
Op 5 mei 1944 had zij met Herman Swarte afgesproken bij Drankenhandel Vlek, Theresiastraat 88, vermoedelijk het contactadres van het verzet. Bij binnenkomst noemde zij het wachtwoord en toen kwam de SD achter een gordijn tevoorschijn en arresteerde haar. Herman Swarte was kort daarvoor reeds gearresteerd. Beide werden afgevoerd naar het Oranjehotel in Scheveningen.
Hetty werd in eenzame opsluiting in cel 776 geplaatst.
Zij kreeg contact met de man in de cel links naast haar, Cees Chardon. Hij vertelde haar dat hij al maanden alleen opgesloten zat, de doodstraf had gekregen, difterie had gehad en nooit naar buiten mocht. Hij had zeer veel steun aan zijn geloof, zong elke dag een psalm: "Wat de toekomst brenge moge, ons geleid des Heeren hand. Moedig zien wij dus naar boven naar 't onbekende land". Cees Chardon werd later getransporteerd naar concentratiekamp Wöbelin Landkreis Ludwigslust, waar hij op 20 april 1945 overleed.
In de cel rechts van Hetty zat Jopie Bronmeijer en later Mary Schravendijk.
Op 31 mei 1944 werd Hetty overgeplaatst naar cel 312, bij Gré Pouwer of Bouwer en Miep Neels.
Op 7 juni werden Hetty en Herman Swarte op transport gezet naar Kamp Vught, waar zij beide in de 'Scheveningen barak' terecht kwamen.
Op 28 juni werden beide verplaatst naar de Strafgevangenis Haaren, waar op die dag een groot proces tegen o.a. Groep Trouw plaatsvindt. In Haaren kreeg Hetty nummer 9976 en werd ze in cel 49 geplaatst.
Op 5 september werden alle gevangenen vanuit Haaren naar Vught vervoerd. Hetty schreef in een dagboek:" Transport met Black (verzetsnaam Herman) naar Vught. Op de binnenplaats opgesteld met alle mannen en vrouwen uit Haaren, tot 2 uur daar gestaan, toen naar ....... barak. De volgende dag vertrokken al de gevangenen uit Kamp Vught en Haaren. De mannen naar Sachsenhausen, de vrouwen naar Ravensbrück.
Na een ruim een maand kon Hetty en een groep andere vrouwen gelukkig dit vreselijke oord verlaten. Hetty was ziek toen zij met dit transport vertrok, dankzij de steun van haar kamp vriendinnen kan zij voorkomen dat haar ziekte door de Nazi's werd opgemerkt. Het transport bracht de vrouwen naar het Agfa-Kommando in München, een buitenpost van Dachau, waar zij te werk gesteld werden bij Agfa Kamera Werke, die omgebouwd was tot wapenfabriek. Na aankomst werd Hetty wegens roodvonk en angina opgenomen in het Revier. Na 10 dagen ging zij ook aan het werk in de fabriek.
Eind april 1945, besloten de Nazi's dat alle gevangene op transport moesten, een zogenaamde dodenmars richting Tegernsee in Oostenrijk, met de bedoeling dat geen enkele gevangene dit zou overleven. Op dag 2 van deze dodenmars slaan Hetty en 5 kamergenoten uit München op de vlucht. (Kamergenoten: Leonie Overgoor, Ciske Staring, Betty Smit, Hanny van Rossum-Krijgsman en Regine Cohen-Pekel). S'morgens vroeg als iedereen nog slaapt sluipen ze een bos in. Uiteindelijk komen ze in de plaats Schäftlarn terecht, waar ze kunnen schuilen vlakbij het Klooster. Hier worden ze op 30 april bevrijd door het Amerikaanse leger: Uit dagboek van Hetty: "Om 3 minuten over 6 rollen de eerste Amerikaanse tanks de poort door. Ja, waarachtig, echte machtige Amerikaanse tanks met 'n ster rolden ons voorbij. Direct er naar toe gerend, 'n ogenblik om nooit te vergeten, 't
moment waar we al 5 jaar naar verlangd hebben. We zeggen, 'we are Dutch prisoners' No, zeiden ze, YOU WERE !!!!
(Wat onze moeder precies deed in het Verzet weten wij, haar kinderen niet. Zij werd opgepakt met 75 gulden, en als reden voor arrestatie staat vermeld 'Hoofdverspreiding Parool'. Zij zat ongeveer een maand in eenzame opsluiting, kwam in de Strafgevangenis Haaren terecht, en zat later in een groepje waarvan 3 vrouwen die ook in Haaren zaten, ter dood veroordeeld waren tijdens het proces van de 28ste juni.
Wij hopen op meer informatie over de acties van het verzet in het Bezuidenhout, groep Parool, indien een lezer dat heeft neem dan contact op via het Oranjehotel.
Namens mijn familie, Dorien Reitsma-Hoogeweegen.