Jan van de Laar

Ingestuurd door Mw. van de Laar, dochter van Jan van de Laar

De geschiedenis van mijn vader

Jan van de Laar

Geboren: 14 mei 1917 te Amsterdam

Overleden: 9 april 1999 te Amsterdam

Zoon van:

Johannes Hendrikus van de Laar, geboren14.11.1885 te Boxmeer – overleden 1918

Cornelia Roosendaal, geboren 3.6.1896 te Amsterdam – overleden d.d. ?

dochter van:

J. Roosendaal, geboren 1860 te Enkhuizen

van Marle, geboren 1858 te Enkhuizen.

14 mei 1917 Geboren te Amsterdam.

Zomer 1938 Werkloos.

In levensonderhoud voorzien door repareren radio’s e.d.

Dec 1938 – april 1939 Moskou

Onderricht gehad in radiozend- en ontvangapparatuur door een Rus die Duits sprak. Markonistenschool in Moskou.

Was in een soort pension, door een oudere vrouw werd de was gedaan en gekookt.

Mei 1939 – dec 1939 Na terugkeer geprobeerd verbinding met Moskou te krijgen, enkele keer gelukt (september 1939).

2 jan 1940 - Electriciën bij Stork, Boorstraat.

? Gehuwd met Adriana Arnoldina Dekker.

14 juni 1942 Zoon Christen Stillisen geboren.

Eind 1942 – februari 1943 … een maand lang zeker met zender contact gehad,

Via Goulooze met een aantal mensen in een woning in de Scheldestraat.

Groep Goulooze: Enige groep vanuit Nederland die contact had met de Komintern. Met de 1e markonist een zender gebouwd die in Amsterdam Oost aan de rand van de stad werd opgesteld. Groep is uitgebreid tot 5 markonistenzenders. Totaal 5 koeriers, 5 markonisten. Chef Co Dankaart.

2 juli 1943 Arrestatie.

“Am 2-7-43 wurde seiner wohnung überholt und er festgenommen.”

Woonde toen Korte Meerhuizenstraat 5.

Huis van Bewaring Amsterdam

Polizeigefägnis te Scheveningen (“het Oranjehotel”)

22 sept 1943 – 31 aug 1944 Concentratiekamp Vught

Werkzaam voor Philips

7 april 1944 – 6 juni 1944 Gevangenis in kamp; de Bunker:

Verdacht van hulp bij ontsnapping van een ter dood veroordeelde politieman.

1 sept 1944 Transport naar Utrecht i.v.m. geplande proces.

Gevangenis te Utrecht

6 sept 1944 (Dolle Dinsdag) Op transport naar Dieburg

Tuchthuis te Dieburg (Duitschland)

Tuchthuis Ebrach

Tuchthuis Bernau

Gefangenen-lager N.N. Rottau (nacht und nebel-kamp)

1 juni 1945 Terugkeer in Nederland

Linnaeusstraat 21.

5 maart 1946 Zoon Jan geboren.

30 november 1954 Echtgenote A.A. Dekker overleden.

12 april 1956 Gehuwd met Herma Goote, geboren 15.12.1923.

24 november 1957 Dochter Ellen geboren.

28 mei 1985 Toekenning Verzetsherdenkingskruis.

9 april 1999 Overleden.

Aantekeningen

Reden arrestatie:

Illegale actie (het bouwen van radio-zenders en ontvangtoestellen en communicatie met de geallieerden).

Uit strafdossier:

“…Jan van de Laar ist zwar 1938 von Goulooze zur technischen Ausbildung in der drahtlosen Telegraphie nach Moskou geschickt worden, aber offenbar unter einer Ausnutzing seiner Arbeitslosigkeit. Seine Betätigung vor den Kriege für die CPN scheint nichts besonders erfolgrech gewesen zu sein…erst ende 1942 einen aufgestellten sender ausprobiert…”

Groep van 11 personen gearresteerd wegens sabotage (…ordnungsschutzverbrechen).

Uit de strafdossiers blijkt dat de overtredingen niet zodanig waren dat de doodstraf werd geëist, van een aantal andere betrokkenen echter wel.

…Nach aussagen des dankaart am 23.7.43 ist van de Laar von Goulooze kaltgestellt (uitgerangeerd o.i.d) worden, weil er keine erfolge bei seiner Arbeit halte.

Goulooze

Uit favicondrs J.W.Swaen Historicus www.blikopdewereld.nl

G van Roon in Syllabus studiedag geschiedenis 28 september 1993

….Nadat in de nacht van 27 op 28 februari 1933 te Berlijn het Rijksdaggebouw in vlammen was opgegaan, was de Nederlandse communist Goulooze naar Berlijn gereisd. Daar ontmoette hij Dimitrof die tot de leiding van de Komintern behoorde. Hij kende Van der Lubbe, een oud-lid van de CPH, die op verdenking van brandstichting was gearresteerd, goed. Met Dimitrof besprak Goulooze de mogelijke politieke gevolgen van deze brand en legde de eerste contacten om vanuit Nederland hulp te bieden. ….

….Bij de vakbonden waren vooral de spoorweg- en transportarbeiders actief, die steun kregen van de Internationale Transportarbeiders onder Edo Fimmen te Amsterdam. Via een koerierssysteem stonden contactpersonen met elkaar in verbinding. Soms kwam illegaal kader op een geheime plaats bijeen. Daarnaast werden veel brochures en pamfletten verspreid. Ze kregen de raad zich op een lange duur van het regime in te stellen. Na de eerste arrestatiegolf van communistische kaderleden, eind februari 1933, slaagde de KPD er betrekkelijk snel in, een nieuwe illegale partij-organisatie op te bouwen. Eind 1934 ging de leiding onder druk van enkele afdelingen en groepen over op een nieuwe strategie. Alle activisten uit de arbeidersbeweging zouden zich in een 'eenheidsfront' onder communistische leiding moeten verenigen. Deze nieuwe strategie, ingegeven door ontwikkelingen in het buitenland (Frankrijk), kwam veel te laat. Ook werd de illegale strijd meer naar de bedrijven verlegd. Een tweede arrestatiegolf maakte in vele gebieden een definitief einde aan het verzet. Tijdens de oorlog werd met steun van Goulooze uit Amsterdam een nieuw illegaal partij-apparaat opgebouwd, dat ook met Moskou in verbinding stond, (Rote Kapelle), maar heel gebrekkig functioneerde. …

Boek: Ger Harmsen – Rondom Daan Goulooze. Uit het leven van kommunisten. 2e druk, uitgeverij Sun 1980.