Mientje Proost

Mientje Proost

Ingestuurd door Marlies Hooyschuur-Houtman, dochter van Mientje Proost


Mientje kwam begin 1942 heel toevallig in aanraking met de ID (Inlichtingen Dienst). Ze verrichtte er enkele werkzaamheden voor en werd al gauw koerierster voor de ID-OD, later bleek voor de groep ‘Dienst Wim’. Ze reisde naar verschillende plaatsen in Nederland met materiaal (‘kaas’) of haalde dit op: valse bonkaarten, persoonsbewijzen en geheime informatie, waaronder microfilms. De microfilms vonden hun weg naar Engeland of Zwitserland.

De verzetsgroep werd in 1943 geïnfiltreerd door Anton van der Waals, een spion van de SD. Vrijwel de hele groep werd opgepakt, zo ook Mientje Proost. Op 5 augustus 1943 werd ze gearresteerd en door Anton van der Waals en Sachbearbeiter Krämer naar het ‘Oranjehotel’ (cel 324, later 310) in Scheveningen gebracht. Zeven maanden heeft ze in ‘strenge Einzelhaft’ gezeten, tot 7 april 1944. Ze werd regelmatig verhoord door Joseph Schreieder, een topman van de SD. Na het ‘Oranjehotel’ werd ze overgebracht naar kamp Haaren, waar ze na een schijnproces haar vonnis hoorde: ‘ZUM TODE für Spionage und fortgesetzte Spionage’. Op de gangkant van haar celdeur stond ‘NN’ (Nacht und Nebel).

Het vonnis is niet uitgevoerd, omdat kamp Haaren op Dolle Dinsdag werd ontruimd. De vrouwen gingen naar kamp Vught en een dag later op transport naar Ravensbrück. Het betrof een groep van totaal 652 vrouwen, waaronder Mientje, vervoerd in goederenwagons. De reis duurde drie dagen: 76 vrouwen in één goederenwagon, terwijl de Geallieerden oprukten naar Antwerpen. De bevrijding was in zicht, maar niet voor deze vrouwen. In december 1944 werd een groep van ongeveer 200 Nederlandse verzetsvrouwen vanuit Ravensbrück overgebracht naar Dachau, waar ze tewerkgesteld werden in het Agfacommando. Na enige tijd in de Agfafabriek te hebben gewerkt werd Mientje Proost in de ziekenafdeling (het Revier) aangesteld als verpleegkundige.

Op 27 april 1945 werden de vrouwen die daartoe in staat waren op dodenmars gestuurd richting Innsbrück. Na drie dagen lopen en slapen in het open veld mochten ze overnachten in een schuur bij een boerderij in Wolfratshausen. Ze weigerden verder te lopen. Tweederde van de groep was daartoe ook niet meer in staat. De volgende dag op 30 april 1945 werden ze door het Amerikaanse leger bevrijd. Op 21 mei 1945 kwam ze met de trein aan in Oudenbosch, waar ze na enkele dagen in quarantaine te zijn geweest door familie werd opgehaald.

Na de oorlog werkte Mientje Proost een aantal jaren voor de Stichting 1940-1945. Begin 1950 heeft ze, met behulp van haar echtgenoot Frans Houtman, haar memoires uit de bezettingsjaren geschreven. Dit deed ze in eerste instantie om therapeutische redenen, daarnaast leverde het een zeer persoonlijk en indringend document op. Ook heeft ze mogen getuigen in het proces Anton van de Waals. Hij is ter dood veroordeeld.

Namens de Belgische regering ontving Mientje Proost na de oorlog diverse onderscheidingen, onder meer de ‘Ridder Leopold II met palm’ en het ‘Oorlogskruis met palm’. In Nederland ontving ze onder meer het Verzetsherdenkingskruis. In 2010 kreeg ze voor haar verzetswerk een onderscheiding van de gemeente Bergen op Zoom. Ze is op 20 september 2012 op 92-jarige leeftijd overleden.