Cornelis Johannes Pieter Schalker

Zoon van meubelmaker Johannes Pieter Schalker (8 maart 1856 Den Haag) en Maria Johanna Hartering (4 juli 1863 Den Haag - 17 mei 1946 Den Haag).
Getrouwd op 1 juli 1914 te Delft met Hendrika Bernardina Burghoorn (9 maart 1893 Delft).
Ze kregen twee kinderen, Johannes Pieter 'Jan' (16 december 1914 Delft - 18 juli 1978 Rotterdam) en Maria Catharina (17 april 1916 Delft).
Hij woonde aan de Columbusstraat 265 in Den Haag. Zijn beroep was oorspronkelijk kantoorbediende, maar werd later politicus.
Hij was tot 1933 kantoorbediende bij het bedrijf Calvé in Delft. Hij was een actief lid van de communistische partij (CPH, CPN). Hij was van 1919 tot 1929 lid van de Gemeenteraad van Delft. Vervolgens was hij van 1931 tot 1937 lid van de Gemeenteraad van Amsterdam. Hij was van 1933 tot 1937 lid van de Tweede Kamer, waarin hij een zeer actief was als woordvoerder voor Justitie, Landbouw en Buitenlandse Zaken. Hij kwam in de Tweede kamer krachtig op voor de belangen van de boeren. Van 1937 tot 1938 zat hij in Moskou om daar voor de CPN contact met de Russische communistische partij te onderhouden. Hij was van 1939 tot 26 augustus 1940 lid van de Gemeenteraad van Rotterdam, waarna hij in opdracht van de Duitse bezetter alle politieke activiteiten moest staken.
Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 1933 stelde de communistische partij CPH een kandidatenlijst samen met beurtelings een Nederlander en een Indonesiër. Het argument daarvoor was dat verreweg het grootste deel van de Nederlandse onderdanen, de Indonesiërs, niet in het parlement vertegenwoordigd waren. Zo werd de kandidatenlijst 1. Louis de Visser, 2. Alimin Prawiradirdja, 3. David Wijnkoop, 4. Sardjono, 5. Kees Schalker, 6. Roestam Effendi, 7. Paul de Groot, 8. Boedisoetjitro.
Van deze kandidaten zaten sinds 1926 Sardjono en Boedisoetjitro in het wrede concentratiekamp Boven-Digoel opgesloten, terwijl Prawiradirdja naar Moskou was gevlucht om de wreedheden te ontlopen. In Boven-Digoel werden communisten en nationalisten samen met hun echtgenotes en kinderen opgesloten in het in het midden in het oerwoud gelegen concentratiekamp. Ze moesten daar zelf hun voedsel verbouwen, terwijl ze op daar geen ervaring in hadden en de zware omstandigheden niet gewend waren. Bovendien heerste er malaria. Dientengevolge stierven er verschillenden, vooral kinderen. Maar de Nederlandse confessionele kindermoordenaars waren meedogenloos, dat hadden ze via de bijbel van koning Herodes geleerd.
Sardjono en Boedisoetjitro werden niet vrijgelaten om lid van de Tweede Kamer te worden. Er werden dus twee gekozen volksvertegenwoordigers gevangen gehouden zonder dat ze een misdrijf hadden gepleegd en zonder dat ze veroordeeld waren, wat in strijd met de grondwet was. Feitelijk hadden de minister van Binnenlandse Zaken en de leden van de Kiesraad daarvoor de gevangenis in moeten draaien. Maar zoiets gebeurde natuurlijk niet met corrupte confessionele en liberale politici. De sociaaldemocraten vonden het prachtig, die vonden dit racisme om bruintjes uit de Tweede kamer te weren uitstekend.
Als gevolg hiervan werden Kees Schalker en Roestam Effendi verkozen verklaard en werden met veel vertraging beëdigd. Effendi werd hiermee het eerste niet-blanke lid van de Tweede Kamer, wat tandenknarsend door de confessionele en liberale machthebbers moest worden aanvaard.
In 1935 interpelleerde Schalker minister van Justitie Van Schaik over de samenwerking tussen de Amsterdamse Politie Inlichtingendienst en de Gestapo in Berlijn. Ondanks de geheimhouding was bewijsmateriaal hierover in handen van de communisten gevallen. De minister vond de samenwerking met massamoordenaars en martelbeulen van de Gestapo gewoon. Dat mag natuurlijk geen verbazing wekken want fascistische Gestapo beging wreedheden in concentratiekampen en de confessionele en liberale regering liet ook wreedheden bedrijven in concentratiekampen in Nederlands-Indië. De minister antwoordde cynisch: ‘De Nederlandse politie onderhoudt relaties met die van alle landen. Over en weer helpt men elkander. De Nederlandse politie zal dus ook wel eens samenwerken met de Duitse.’
Een broer van hem, Marinus Johannes Schalker, werd lid van het Zwart Front en zelfs plaatsvervangend leider daarvan. Die broer werd zelfs kandidaat voor de Tweede Kamer. Kees Schalker vond dit zo walgelijk dat hij met zijn broer brak; ze hebben elkaar nooit meer gezien.
Hij stond op de lijst van linksextremisten van de Centrale Inlichtingendienst met de toevoeging: ‘Medewerker ‘Klassenstrijd(1925). Communistisch gemeenteraadslid te Delft (1928). Kandidaat CP verkiezing Provinciale Staten 1923. Hoofdbestuur CPH. (1925, 1926, 1928,1939). Voorzitter conferentie CPH. district Zuid-Holland (1929). Secretaris CPH (1930, 1932). Geldschieter drukkerij Atalanta (1932). Partijcongres CPN (1935). 1e Secretaris bestuur CPN (1936, 1938, 1939). Geïnteresseerd in Wereldstrijdcongres tegen de Oorlog Amsterdam 1932. Kandidaat 2e Kamer voor de CPH. (1933). Lid Tweede Kamer (tot 1937). Mei 1938 toegevoegd districtleiding CPN Rotterdam. Kandidaat-lid EKI (1935). Lid gemeenteraad Rotterdam (1939). Kandidaat CPN verkiezingen Tweede Kamer (1937). Voorzitter vergadering district Rotterdam (1940). Kandidaat verkiezing Tweede Kamer voor de CPH. (1928). Dordrecht. Partijraad CPH. voor Federatie Zuid-Holland (1924). CPN kandidaat voor Tweede Kamerverkiezingen (1937)’.
Hij was aanwezig bij vergadering op 16 mei 1940 bij Toon van der Kroft thuis over opheffen van de officiële CPN het ondergronds verder gaan en verzet te gaan plegen. Andere aanwezigen waren: Louis de Visser, Paul de Groot, Jaap Brandenburg, Gerrit Kastein en Jan Geluk. In de weken hierna ontwikkelde zich een tegenstelling tussen Toon van der Kroft, Kees Schalker, Jan Geluk en Jan Schalker enerzijds en Jansen, Paul de Groot en Ko Beuzemaker anderzijds; de eerste wilden meteen actief verzet met sabotage en aanslagen en de anderen wilden het voorlopig beperken tot propaganda. Het Haags communistisch verzet werd volgens een advies van Schalker en enkele KPD’ers (Duitse communisten) opgebouwd in twee formaties: een van bekende communisten en een van onbekende en sympathisanten.
In augustus 1940 verhuisde hij van Rotterdam naar Den Haag, maar dook enkele maanden later onder op het adres Prins Hendrikkade 93 in Rotterdam. De eerste twee jaar bemoeide hij zich nauwelijks met het Haags communistisch verzet; hij fungeerde alleen als contactman met de landelijke partijleiding. Maar na het twee keer oprollen van het Haags communistisch verzet bemoeide hij zich met de hernieuwde opbouw. Hij zorgde ervoor dat Jaap Boekman als stadsleider naar Den Haag kwam. Ze bleven contact houden, waarbij hij de schuilnaam Opzeeland gebruikte. Hij zorgde ervoor dat Boekman een vals persoonsbewijs op de naam van Van Dijk kreeg.
Ten gevolge van het voor de derde keer oprollen van het Haags communistisch verzet, kreeg Sicherheitsdienst man Otto Lange begin 1943 zicht op Schalker. Hij deed bij iedereen die hij in handen kreeg navraag naar een oude heer in jacket-kostuum met wandelstok en die een grote witte baard droeg; dat was de vermomming van Schalker.
Op 10 november werden de prominente communist Ko Beuzemaker en zijn vrouw op hun onderduikadres in Leersum gearresteerd, omdat men hem voor een Jood aanzag. Zijn vrouw sloeg na een dag door en toen hij na een ‘Dauervernehmung’ van 24 uur achter elkaar met haar verklaring geconfronteerd werd sloeg hij ook door. Hij was bereid een aanstaande vergadering van de top van de CPN te verraden als zijn vrouw en kind verder ongemoeid zouden worden gelaten.
De nieuwe top van de illegale CPN had voor 14 november 1943 om 11 uur ’s-morgens een vergadering gepland in een ruimte van de Verzekeringsmaatschappij Hollandsche Sociëteit aan de Catharijnesingel 25 in Utrecht, die door de verzekeringsagent Oene Jonker ter beschikking was gesteld. Deelnemers zouden zijn Ko Beuzemaker, Daan Goulooze, Jan Postma en Kees Schalker. De Sicherheitsdienst bracht de geboeide Beuzemaker in een auto naar het adres en parkeerde ervoor. Iedere keer als een van de deelnemers passeerde, knikte Beuzemaker en werd die gearresteerd. Goulooze verzette zich nog heftig, maar moest zich onder bedreiging van een pistool overgeven. De laatste die kwam was Schalker in zijn vermomming; die keek nog verbaasd in de auto, maar kon niet meer wegkomen. De Rotterdamse Sicherheitsdienstmannen Johannes Wilhelm Hoffmann en Martin Johann Kohlen en de Amsterdamse SD’er Weener verrichtten de arrestaties. Schalker werd tijdens verhoren zwaar mishandeld.
Op 12 januari werden Beuzemaker en Schalker in een fictief proces door het Polizeistandgericht in Rotterdam ter dood veroordeeld; de verdachten waren er niet bij aanwezig. Ze werden de volgende dag samen met zes andere communisten gefusilleerd. De executie zou een represaille zijn geweest vanwege een aanslag op de Nederlandse SD’er M. Jansen in Rotterdam en een NSB’er. Postma werd op 20 april ter dood veroordeeld en 31 juli gefusilleerd. Goulooze werd door de contraspionage overgenomen, nadat die had aangeboden om met zijn geheime zender met Moskou in contact te treden. De Duitsers hoopten een soort Englandspiel met Moskou op te zetten. Goulooze zag echter kans een geheime code dat hij gearresteerd was mee te zenden. Moskou speelde het spel mee en wist de Duitsers maandenlang bezig te houden. Goulooze kon daardoor als enige de oorlog overleven.

Informatie uit:
openarchieven.nl
genealogieonline.nl
rudi-harthoorn.nl