Francois Hubert Simonis

Verhaal door Marco Kuijpers

Een drama speelde zich af in 1942 met mijn opa Nico zijn lievelingsbroer François Hubert Simonis, geboren op 18-8-1899 in Amsterdam. Hij was 5 jaar ouder dan opa Nico en werd al vrij snel ‘Frans’ genoemd. Hij was een vriendelijke, lieve, zachtaardige en hulpvaardige man en werkte een tijdje als los werkman maar werd daarna visverkoper in de winkel van zijn vader Johannes in Den Haag, waar hij al op jeugdige leeftijd met zijn ouders naartoe verhuisde vanuit Amsterdam. Toen Frans 28 jaar was trouwde hij op 1-9-1927 met Johanna Adriana Barbier en ging samenwonen in de van den Berghstraat. Zijn oudere broer Marinus (ook wel Rinus) woonde in dezelfde straat in een benedenwoning onder hem en zat bij de NSB. Ze kregen daardoor een vreselijke hekel aan elkaar, mede omdat Frans zelf in de oorlog in het verzet zat en Joodse onderduikers in huis had en vaak keihard nationale strijdliedjes als 'Makkers komt ten strijde' draaide. Broer Rinus ging daar dan dwars tegenin met o.a. het omstreden Duitse Horst Wessel lied. Het eerste couplet van het Horst Wessel lied vormde van 1933 tot 1945 samen met het eerste couplet van het Deutschlandlied, het Duitse volkslied. Uiteindelijk werd Frans verraden en op 5 oktober 1942 opgehaald door twee Duitse militairen in een jeep, daarbij angstvallig gade geslagen door de buren die door de spleten van hun gordijnen gluurden. Niemand heeft daarna nog maar iets van hem vernomen. Op 42 jarige leeftijd werd Frans tijdelijk gevangen gehouden in het 'Oranjehotel', een Duitse gevangenis in Scheveningen, om vervolgens in november 1942 naar Amersfoort overgeplaatst te worden. Vanuit daar werd hij later met de trein getransporteerd naar concentratiekamp Neuengamme. Het kamp lag zo'n achttien kilometer ten zuidoosten van Hamburg. Het hoofdkamp was 213.000 vierkante meter groot. Bij aankomst moest Frans al zijn persoonlijke bezittingen afgegeven. Vervolgens werd al zijn lichaamshaar afgeschoren en kreeg hij in plaats van de eigen naam een nummer op een zinken plaatje, dat om zijn nek gedragen moest worden. De SS probeerde de morele en psychische weerstand van de gevangenen te breken door hen in vernederende omstandigheden te laten leven en werken. De barakken waren overvol, sanitaire voorzieningen waren ontoereikend en enige privacy was er niet. Men kreeg onvoldoende voedsel en moest zware arbeid verrichten. De dag was zo strikt ingedeeld dat er nauwelijks een vrije minuut overbleef. Neuengamme bezat geen gaskamers of vergelijkbare methoden om mensen massaal van het leven te beroven. Desondanks stierven er 55.000 mensen door de onmenselijke toestanden in het kamp, waaronder epidemieën en gebrek aan voedsel. Tijdens de oorlog verbleven ongeveer 106.000 mensen in Neuengamme. Het hoogste gevangenisnummer dat in de dodenboeken vermeld staat is 87.067.000. Uiteindelijk overleed Frans daar op 19 januari 1943 onder erbarmelijke omstandigheden aan Long-TBC, althans volgens de standaardbrief, die zijn 39 jarige vrouw Johanna ontving uit Duitsland. Zij bleef gebroken van verdriet achter, na meer dan 15 jaar huwelijk. Opa Nico ontving het nieuws in februari en was een gebroken man door het grote verlies van zijn lievelingsbroer. Na weken kwam er eindelijk een pakket vanuit Neuengamme naar Den Haag waarin Frans zijn jas zat, met in de binnenzak nog een doosje lucifers, en zijn horloge als stille getuige van dit gruwelijke drama...

Bron: Digitaal Monument Neuengamme

Geplaatst door Digitaal Monument Neuengamme op 27 maart 2018