Marie Rosamunda Henriette Stoppelman

Marie studeerde medicijnen aan de Universiteit van Amsterdam (UvA) en vestigde zich in de hoofdstad als huisarts. Tijdens de bezetting vaardigde de bezetter een werkverbod voor Joodse artsen uit, en Marie werkte toen een tijd lang in het Portugees-Israëlietisch Ziekenhuis aan de Plantage Franschelaan. Dit ziekenhuis had toen 55 bedden. Vanaf de zomer van 1942 mocht Marie weer werken als arts en was een van de Joodse artsen voor Joodse patiënten. Ze werkte vanuit haar ouderlijk huis op de De Lairessestraat 72.

Maar Marie wacht de deportaties niet af. Op 9 september 1942 ging ze met haar broer Theo in de onderduik. Na verschillende onderduikadressen komen ze in de herenboerderij De Wolfswaard terecht, in Wageningen. Daar vinden ze een plaats op de bovenverdieping. Ze wonen er bij Neeltje (Loosduien, 23 juni 1909 – Bennekom, 10 juli 1990) en Eltien Krijthe (Loosduinen, 23 juni 1909 – Ravensbrück, 4 maart 1945), een tweeling die in het verzet zaten en beiden ingenieur waren aan de Landbouwhogeschool in Wageningen.

Theo en Marie vinden hun draai in de onderduik en ze ervaren er een beperkte vrijheid. Op de begane grond worden Jan van Roekel en zijn moeder Zwaantje Bosman, ook zij zitten in het verzet.

Het verzet vanuit de boerderij wordt steeds belangrijker en daarmee wordt het gevaar van ontdekking groter. Anderhalf jaar gaat het goed, ondanks een aantal invallen van de Sicherheitspolizei. Maar op 20 mei 1944 ging het mis. Vluchten bleek onmogelijk, omdat eerder voorbereide ontsnappingsroutes geblokkeerd zijn. Volgens een artikel in het Algemeen Dagblad uit 1973, was er spraken van verraad door de buren. Er volgden arrestaties, en Marie en Theo worden, na dagenlange verhoren in het ‘Oranjehotel’, naar Kamp Westerbork gestuurd. waar ze op 2 juni 1944 werden geregistreerd en gehuisvest in strafbarak 67. Eind juni 1944 gaan Theo en Marie op transport naar Auschwitz, waar ze rond 5 juni 1944 aankomen. Theodoor werd geselecteerd voor werk in bleef in Auschwitz I achter, het kamp nabij de stad Oswieçim. Marie gaat te voet naar het drie kilometer verderop liggende Auschwitz-Birkenau, het vernietigingskamp. Onderweg krijgt ze het advies om onmiddellijk in Birkenau te vertellen dat ze arts is. Dat redt haar leven. Ze wordt aangesteld als chef van het laboratorium, tevens eerste hulp, in de ziekenboeg van het vrouwenkamp. Maar de ziekenboeg in het vernietigingskamp Birkenau heeft niet het doel om zieken te genezen. Dat wordt haar duidelijk nadat ze haar chef ontmoet, Josef Mengele. Mengele werkte vanaf 30 mei 1943 in Kamp Auschwitz en werd bekend om zijn selecties voor de gaskamer en zijn mensonterende wrede experimenten op de gevangenen. Mengele zag het kamp als zijn persoonlijke grootschalige laboratorium waar hij ongehinderd kon experimenteren met de afgedwongen hulp van Joodse artsen zoals Marie Stoppelman.

Bron: https://www.joodsamsterdam.nl/marie-rosamunda-henriette-stoppelman/