Jan van de Zande

Jan van de Zande (26 juni 1920 Nieuwerkerk – 19 maart 1970 Vlissingen) is op 30 september 1941 opgepakt in Vlissingen. Hij werd beschuldigd van spionage. Hij werkte op vliegveld Haemstede samen met de broers Nicolaas Jan Schulz en Jan Nicolaas Schulz. Albert Ross en Hugo Samkalden willen een poging ondernemen om naar Engeland te vluchten, mogelijk via het vliegveld Haamstede.

In januari 1941 ontmoette Ross de mannen van de Zande en Nicolaas Jan Schulz (beiden werkten voor de firma van Ross). Beide mannen kwamen bij bouwopzichter WB thuis om hun loon op te halen.

Diezelfde avond hebben de broers Schulzen Jan van de Zande zich verplaatst naar Hotel “van Oppen” waar Ross verbleef. Ross zou gevraagd hebben een tekening te maken van het vliegveld Haemstede.

Er is bekend dat de schets gemaakt is door Jan van de Zande. Bij een tweede ontmoeting met Ross wordt deze schets aangevuld met meer details door Nicolaas Jan Schulz. Deze tekening is via Ross aan Hugo Samkalden overgedragen. Van bovenstaande genoemde personen zijn allen in de periode van 7 september-oktober 1941 opgepakt. Jan van de Zande is eerst vastgezet in Middelburg waarna hij overgebracht is naar het Oranjehotel. Bekend is dat tussen 19 mei 1942 tot 13 juli 1942 familieleden diverse bezoeken hebben afgelegd aan Jan van de Zande in Scheveningen. Jan van de Zande krijgt op 2 maart 1942 de doodstraf die later, door bemiddeling van de burgemeester van Zierikzee, op 11 juli wordt omgezet in levenslang. Op 16 juli wordt Jan van de Zande overgeplaatst naar de gevangenis Wolvenplein in Utrecht. Eind september 1942 werd hij overgeplaatst naar tuchthuis Rheinbach en half oktober 1942 naar tuchthuis Siegburg waar hij enige tijd verbleef. Op 4 september 1944 is bekend dat Jan verbleef in Lager 1 Rodgau Dieburg bij Darmstad en op 7 november 1944 in tuchthuis Coswig in Saksen-Anhalt. Daar is hij op 28 april 1944 bevrijd door de Russen. Op 25 mei 1945 was hij terug in Nederland. De reis verliep lopend en liftend.