Jan Johan Kreewen

Portret

Naam: Johan (Jan) Kreeuwen

Geboren op 27 november 1922 in Amsterdam

Beroep: radiotechnicus

Woonplaats: Voorburg

Gearresteerd op 31 juli 1942

Straf: abgetrennt

IM 314 OD lijst: J; nr. Anklage OD-proces: 31

Overleden: 11 november 2016 in Oisterwijk

Jan Kreeuwen woont in mei 1940 in de Kerkstraat 2, in het centrum van Voorburg. Zijn vader heeft door zijn levensmiddelenzaak veel contacten en hoort veel over wat er in de wereld en in Duitsland gebeurt. Hij dringt er al voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog bij Joodse bekenden en bij mannen als SDAP-voorman Koos Vorrink op aan, dat ze naar het buitenland moeten. "Toen mei 1940 de bommen vielen, begon het verzet eigenlijk vanzelf", blikt Kreeuwen terug. Kreeuwen wordt radiotechnicus. “Die radio's hebben me de gevangenis in geholpen, maar hebben me ook meerdere keren het leven gered", zegt hij later in een interview. Hij maakt en levert tijdens de bezetting clandestiene ontvangers en de zogenoemde 'moffenzeef', een apparaatje om storingsvrij de BBC te kunnen ontvangen en rolt dieper het verzet in.

Eén van zijn contacten en een vriend van hem is verzetsman George Elders (‘de Zwarte’). Deze werkt samen met allerlei mensen van diverse verzetsgroepen in Den Haag, o.a. binnen de Ordedienst (OD). Via zijn vriend Elders wordt Jan betrokken bij de OD. In het voorjaar van 1942 hoort hij geruchten dat er in mei van dat jaar Engelse parachutisten zullen gaan landen in Voorburg en omgeving. Hij benadert Oostwouder, de vader van zijn meisje Antje. Die wil wel helpen om die parachutisten na hun landing de weg naar Den Haag te wijzen. De landing van de Engelsen blijft echter uit. Enige tijd later probeert hij Oostwouder ook nog in te schakelen om geheime documenten voor hem te bewaren. Kreeuwen wordt op 31 juli 1942 aangehouden, net als veel van zijn verzetsvrienden in die periode. Zijn vriend Elders is de dag ervoor dodelijk gewond geraakt bij zijn arrestatie. Kreeuwen wordt o.a. beschuldigd van het leveren van een radiozender.

Na het 2e OD-proces arriveert hij net zoals de meeste andere Abgetrennten van de OD-groep op 7 oktober 1943 in Kamp Amersfoort. De meesten gaan twee weken later op transport naar Natzweiler, hij wordt echter als technicus tewerkgesteld in het N.S.F.-Kommando (‘radio-Kommando’). Daar slaagt hij er lange tijd in om clandestien naar de Engelse zender te luisteren en berichten door te geven aan betrouwbare medegevangenen – hij is daar wel heel voorzichtig mee. Hij wordt een keer betrapt en komt in augustus 1944 op de lijst voor transport via Kleef naar Sachsenhausen. Door zich een injectie met melk te laten toedienen ontsnapt hij daaraan, maar op 2 februari 1942 vertrekt hij toch naar Neuengamme, waar hij in het crematorium moet werken. Op 13 februari wordt hij als technicus overgeplaatst naar Soest-Bad Sassendorf, bij Paderborn. Via Mauthausen komt hij op 4 mei in Ebensee terecht en wordt daar bevrijd. Na de oorlog heeft hij tot in de jaren vijftig een radio- en telefoonhandel in Den Haag. Hij trouwt, één van zijn getuigen is zijn vriend ‘valsemunter’ Abraham Jacobsen, samen met hem in Ebensee bevrijd. Kreeuwen zet zich in voor herdenkingen van Kamp Amersfoort en als één van de oprichters van de Gedenkplaats Haaren 1940-1945. Daar wordt een aantal herinneringen aan hem bewaard: zijn borduurlap, een radiootje ingebouwd in een blikken trommeltje en enkele brieven. Hij overlijdt in Oisterwijk, bijna 94 jaar oud.