Johannes Hermanus Arnoldus Maria ter Laak

Portret

Naam: Johannes (Jo) Hermanus Arnoldus Maria ter Laak

Geboren op 23 mei 1913 te Tilburg

Beroep: politieagent

Gearresteerd op 13 februari 1942

Nummer in 2e OD-proces: n.v.t.

Straf: zonder proces weggevoerd

IM 314 OD lijst: K; nr. op bijlage 3B: 120

Overleden: omgebracht op 7 september 1944 in Mauthausen

Jo ter Laak wordt geboren in Tilburg. maar groeit op in het Twentse dorp Losser, waar zijn vader veldwachter is. Als hij achttien jaar is, gaat hij in dienst bij de politietroepen en volgt daar een opleiding voor in Nieuwerschans. In 1935 gaat hij als korporaal naar de kloosterkazerne in Breda en in de jaren daarna heeft hij verschillende standplaatsen. Hij trouwt op 27 maart 1940 met Joke van Mierloo, zij krijgen een kind: Jopie. In de periode kort voor de oorlog wordt hij ingedeeld bij een eenheid in Ooltgensplaat, die daar als ‘staatsgevaarlijke’ geïnterneerde mensen bewaakt. In de meidagen wijken zij uit naar België en Noord-Frankrijk. Na allerlei omzwervingen laten ze de mensen die ze bewaakten achter en vertrekken ze zelf midden juni 1940 vanuit Brest naar Engeland. Daar meldt hij zich als vrijwilliger voor spionageopdrachten in bezet gebied. Hij volgt een opleiding bij de Britse inlichtingendienst MI6, die nauw samenwerkt met de Nederlandse Centrale Inlichtingendienst in Londen.

In de nacht van 30 september op 1 oktober 1941 wordt Ter Laak gedropt bij Assen. Zijn schuilnaam is ‘Vermeulen’. Hij heeft vanuit MI-6/CID de instructie meegekregen om eerst naar Groningen te gaan naar Jan Birnie, die contacten heeft met het hoofdkwartier van de Ordedienst (OD) in Den Haag. Birnie heeft van chef-staf OD Schimmelpenninck opdracht gekregen om militaire gegevens te verzamelen. Hij neemt Ter Laak eerst mee naar Terschelling, om daar spionagegegevens over de locaties van zenders en afweerwapens te verkrijgen. Daarna brengt hij Ter Laak onder bij zijn vriend Jan Bruijel, die een boot heeft op de Loosdrechtse plassen. Vandaar wordt Ter Laak verder gebracht naar Den Haag en wordt er onderdak voor hem geregeld bij Titia en Dora Gorter aan de Snelliusstraat 82, een betrouwbaar en door de OD veel gebruikt onderduikadres. Ter Laak heeft als taak de komst van een andere agent voor te bereiden, Peter Tazelaar. Die zal worden afgezet met een boot, door de mannen van Contact Holland. Heel vervelend is dat Ter Laaks zender kapot is. Hij moet wachten op nog weer een andere agent, Van der Reijden, die bij zijn overkomst naar Nederland een nieuwe zender voor hem zal meenemen. Als die op 9 november 1941 door de mannen van Contact Holland in Scheveningen aan land wordt gezet,valt de zender echter in het water en zit Ter Laak nog steeds zonder zender.

Na een rampzalig verlopen zoveelste afhaalpoging van een nieuwe zender bij het strand van Scheveningen op 18 januari 1942 vindt er een grote golf van arrestaties plaats binnen de OD. Ter Laak is één van de slachtoffers; hij wordt op 13 februari gearresteerd op zijn onderduikadres. Hij komt na zijn verblijf in het Oranjehotel samen met andere agenten in Haaren terecht. In april 1944 wordt hij overgeplaatst naar de gevangenis in Assen, waar eerder al de meeste andere agenten naar zijn overgebracht. Begin september 1944 gaat hij samen met hen naar Mauthausen. Daar wordt hij op 7 september 1944 gedood.