A. Grazell

Mijn opa Arie Grazell, die politieagent in Arnhem was, was zes maanden gedetineerd in het Oranjehotel vanwege belediging van de Wehrmacht. Hij was in die periode celgenoot van prof. dr. R.P. Cleveringa. Dit verhaal was wel bekend in onze familie. Vaak werd in dit verband zijn beroemde protestlezing van 26 november 1940 genoemd. De details van zijn verblijf daar heb ik gelezen in de biografie van Kees Schuyt over Cleveringa (p. 191, 192, 194, 283, 420, 482). Prof. Cleveringa schrijft over mijn opa: "Dat ik bij deze man werd opgesloten , bleek mij die dag zelf reeds en voorts in de komende weken steeds meer mijn tweede bof. Hij was ongeveer van mijn leeftijd (drie jaar jonger), gehuwd en vader van een zoon; een man door aanleg en omstandigheden even huiselijk en geneigd het gezin en het gezinsgeluk van het allerbelangrijkste te achten als ikzelf. (...) een man met een rustig en wakker gemoed en van een natuurlijke beschaving; hij was aangenaam om mee te verkeren, bereid ook tot berusting in zijn lot en zonder die onvruchtbare opstandigheid die de gevangenschap nodeloos verzwaart; al waren zijn gevoelens tegenover onze onderdrukkers natuurlijk als de mijne. "

Mijn opa is overleden op 15 augustus 1981. Spijtig genoeg heb ik hem nooit rechtstreeks naar zijn ervaringen tijdens de tweede Wereldoorlog gevraagd, mijn familie was niet erg praterig ingesteld. Mijn opa heeft vrijwel zijn hele leven na de oorlog in Arnhem gewoond en is tot zijn pensioen werkzaam gebleven als politieagent. Ik meen dat prof. Cleveringa na de oorlog in Oosterbeek is gaan wonen. Prof. Cleveringa en mijn opa hebben contact gehouden. Hij is nog op de viering van het 50-jarige huwelijk van mijn grootouders langs geweest.