Sjoerd Nauta

Portret
Naam: Sjoerd Nauta
Geboren op 15 juni 1917 te Zaandam
Beroep: cadet-vaandrig KMA/ student
Woonplaats: Leiden
Gearresteerd op 7 augustus 1941
Nummer in 2e OD-proces: in ander proces veroordeeld
Straf: tuchthuisstraf
IM 314 OD lijst: K; nr. bijlage3B: 123
Overleden: 4 december 2011 in Breda

Sjoerd Nauta is één van de pioniers van het verzet. Hij is op 15 juni 1917 geboren in Zaandam. Bij het uitbreken van de oorlog is hij cadet aan de KMA in Breda. Na de demobilisatie gaat hij eerst bij de Opbouwdienst. Dat bevalt hem niet en net als veel andere voormalige KMA-cadetten schrijft hij zich in bij de universiteit in Leiden. Hij gaat daar natuur- en scheikunde studeren met als specialisatie geologie. In Leiden verzamelt hij een groep om zich heen van ex-cadetten van de KMA – zoals Lou Kist en Lou de Klerck - en ander studenten - onder wie Frits van der Schrieck en Bekkie de Loos. Zij zoeken net als hij mogelijkheden om zich actief in te zetten tegen de bezetter, evenals enkele docenten die hij in zijn scheikundestudie ontmoet – Hans van Walsem en Willem ’t Hart. Nauta heeft ook contacten met verzetsmensen in andere regio’s, zoals met Walter IJzerdraat, de zoon van Geuzen-oprichter Bernard IJzerdraat. In navolging van het door IJzerdraat uitgegeven eerste verzetsblaadje, het Geuzenbericht, maakt ook de Leidse groep een illegaal blad: “Ik zal handhaaven”. Ze gaan zich ook al snel bezighouden met ander illegale activiteiten: spionage, vluchtwegen en wapens.

Nauta krijgt te maken met een aantal infiltranten. Hij krijgt in het voorjaar van 1941 het idee dat een zekere Jaques Janssen, een antiquair uit Amsterdam met wie hij regelmatig contact heeft, niet te vertrouwen is. In juli van dat jaar worden enkele bekenden van Nauta gearresteerd, onder wie zijn vriend Otto Porton., Nauta verdenkt Janssen van betrokkenheid daarbij. Inmiddels is hij dan ook tegen een andere V-man aangelopen, Gé Stellbrink. Die heeft een aantal Leidse studenten verraden die naar Engeland wilden vluchten. Nauta beraamt samen met een aantal mensen van zijn groep plannen om Stellbrink te liquideren. Hij wordt dan echter al snel, op 7 augustus 1941, zelf gearresteerd bij een afspraak met Janssens compagnon Ridderhof. Nauta wordt opgesloten in het Oranjehotel, Porton en Eenhoorn zitten daar dan al een tijdje. Vanuit de gevangenis weet hij o.a. via zijn zus Etta contact te houden met mensen van zijn groep. In oktober dat jaar wordt dan inderdaad een aanslag op Stellbrink gepleegd.

Voor Nauta en Porton dreigt eerst de doodstaf. Nauta’s zus Etta beraamt samen met Dick Groeneveldt en Bill Roeske, twee mannen uit het illegale netwerk van haar broer, een plan om hem en een aantal andere ter dood veroordeelden begin 1942 uit het Oranjehotel te bevrijden. Dat plan komt door omstandigheden echter niet tot uitvoering. Uiteindelijk krijgen Nauta en Porton vijftien jaar tuchthuisstraf. Op 11 april 1942 wordt hij vanuit Scheveningen op transport gezet naar Duitsland, naar het tuchthuis in Lüttringhausen. Daar wordt hij bevrijd. Nauta overlijdt op 4 december 2011 in Breda.