Nicolaas Dongelmans

Omgekomen in:
Kamp Vught op 17 februari 1943, 30 jaar
Op 24-jarige leeftijd trouwt Nicolaas met Maria Cornelia Opdam, in mei 1937. Nicolaas en Maria krijgen achtereenvolgens twee dochters en twee zoons.

Illegaal slachten
Inmiddels is het oorlog. Nicolaas wordt verraden vanwege clandestien slachten. Hij wordt gearresteerd en zat van 23 november 1942 tot 16 december 1942 in het Oranje hotel. Daarna overgebracht naar Kamp Amersfoort overgebracht. Hier heeft hij gezeten tot 16 Januari 1943. Maria is dan in verwachting van hun vijfde kind.

Amersfoort-Vught
Enige tijd later gaat Nicolaas op transport naar het pas in gebruik genomen Kamp Vught en krijgt nummer 2689; alle gevangenen van Amersfoort worden in een aantal transporten overgeplaatst naar Kamp Vught. Waren de omstandigheden in Amersfoort al slecht, in Kamp Vught is het niet beter. Het kamp moet nog worden afgebouwd, daarbij worden de gevangenen als arbeiders ingezet. De keuken functioneert nog niet goed en het drinkwater is van onvoldoende kwaliteit. Medische zorg en medicijnen ontbreken, velen worden dan ook ziek en het aantal sterfgevallen is hoog.

Verzwakt
In brieven aan zijn vrouw schrijft Nicolaas dat het wel gaat, hij schrijft zelfs op stukjes papier van bakkersgist en op broodpapier. De toon in de brieven aan zijn zwagers is heel anders, daarin vraagt hij hen zijn vrouw bij te staan als hij het niet mocht redden. Nicolaas wordt ziek. Op 17 februari 1943 om 11 uur sterft de verzwakte Nicolaas aan hersenvliesontsteking. Zijn lichaam wordt in het crematorium van Kamp Vught verast.

Zwaar getroffen
Op 24 mei 1943 wordt het vijfde kind van Nicolaas en Maria geboren; het is een zoon en hij krijgt de naam Nicolaas – naar zijn vader. Het kindje leeft maar tien minuten, direct na zijn geboorte wordt hij nog gedoopt. Een nieuwe slag in het al zwaar getroffen gezin.
Vanuit Kamp Vught wordt op diezelfde dag een brief gestuurd aan Maria, waar in staat dat zij de eigendommen van haar overleden man via de Nederlandse politie terug zal krijgen. De ouders van Maria helpen haar en de nog jonge kinderen zoveel als ze kunnen. Maria sterft op 66-jarige leeftijd.

Bronnen:

Sterbebuch 1943
Familie Dongelmans