Frederika M. Kühlman

Portret

Naam: Frederika ‘Kiek’ Mauritia Kuhlman

Geboren op 6 april 1893 te Den Haag

Beroep: geen beroep

Woonplaats: Den Haag

Gearresteerd op 25 juli 1942

Straf: zonder proces weggevoerd

IM 314 OD lijst: K; nr. op bijlage B: 134

Overleden: 16 december 1973 te Den Haag

Frederika Kuhlman is geboren in Den Haag. Ze trouwt met de geoloog James Meyndert William Nash, geboren op 22 juli 1892 in Surabaja. Zij krijgen in 1921 een zoon, William en in 1924 een dochter, Margaretha. Zij scheiden voordat de oorlog uitbreekt. Frederika Kuhlman blijft dan in Den Haag wonen, aan het Petuniaplein 7.

Kuhlman besluit na de capitulatie van het Nederlandse leger in mei 1940 om zich niet neer te leggen bij de bezetting door de Duitsers, maar om te proberen de bezettingstijd goed door te komen en waar mogelijk te helpen met verzetsactiviteiten. Ze hoort van een bekende, dat die aan een zekere Hertly geld geeft voor het verzet. Via die bekende komt ze in contact met Hertly en biedt hem aan om te helpen waar ze kan. Als Hertly, die lid is de illegale Ordedienst (OD) haar vraagt of ze onderdak wil geven aan mensen die op de vlucht zijn, reageert ze daar positief op. Zo krijgt zijn twee onderduikers: Florian Aberle – een Duitser die geweigerd heeft dienst te gaan doen in het Duitse leger – en een voortvluchtig Joodse man, Bob Wijnberg. Kuhlmans woning wordt ook regelmatig gebruikt voor besprekingen OD’ers.

Bij een door een infiltrant (Van der Waals) opgezette en verraden actie op 24 juli 1942 rond een – achteraf fictieve – wapendropping in Ede worden acht mannen van de groep van Hertly – incl. Aberle en Wijnberg - gearresteerd. Omdat Hertly onraad vermoedt vlucht hij samen met Velu, de Haagse stadscommandant OD, naar de woning van Kuhlman. De volgende ochtend om 05.00 uur wordt daar aangebeld en staan de politieagenten Poos en Slagter voor de deur. Zij komen voor ‘Pijler’ - de schuilnaam van Velu – en lopen direct door naar boven. Na half uur komt een derde man, een Duitser. Velu, Hertly en Kuhlman worden alle drie overgebracht naar het Oranjehotel. Kuhlman staat niet terecht in het 2e OD-proces, dit in tegenstelling tot verreweg de meeste opgepakte OD’ers. Zij wordt zonder een proces te hebben gehad op 19 maart 1943 op transport gezet naar Kamp Ravensbrück. In diezelfde periode wordt ook een aantal andere bij de OD betrokken vrouwen uit het Oranjehotel naar dat kamp afgevoerd. ‘Kiek’ Kuhlman wordt in de laatste week van april 1945 met het ‘witte bussentransport’ geëvacueerd naar Zweden en vliegt vervolgens na enigszins hersteld te zijn op 31 augustus 1945 terug naar Nederland. Ze gaat dan weer in Den Haag wonen - aan de Laan van Eik en Duin - en overlijdt op 16 december 1973 – 80 jaar oud - in haar geboortestad.