Hendrik Johannes van Rijn

Henk van Rijns dochter mw. G.J. Stans – van Rijn, mijn moeder, vertelde mij haar herinneringen aan de oorlogsjaren en de bevrijding van 1945. Dat die dagen niet ongemerkt aan haar en haar familie zijn voorbijgegaan moge blijken uit wat ik heb samengevat uit wat ik in de loop der jaren als kind “van na de oorlog” thuis heb horen vertellen.
Ron Stans, Maasland 2015

“ Er is een familiefoto die werd genomen in juni 1945, bij de thuiskomst van mijn vader Henk (Hendrik Johannes) van Rijn (geb. 1898). Middenin een bloemenzee zit hij daar naast mijn moeder, Francina van Rijn – Strijbos (1900) met achter zich van links naar rechts ikzelf (Gerry, 1925), mijn “vrijer” Jaap Stans (1923) en mijn zus Annie (1921). Maar zie je die blik in Pa zijn ogen …? “

“Wij woonden boven zijn timmermanswerkplaats aan de Prinsekade in Maassluis. Op 16 januari 1941 stond de SD aan de deur. Vermoedelijk als gevolg van verraad werd Pa samen met vrienden als kapper Bas Strijbos en Jo Slagboom als een van de eerste “Geuzen” gearresteerd en afgevoerd naar het “Oranjehotel” in Scheveningen.

Sommigen keerden na verloop van tijd weer in Maassluis terug, maar Pa werd als “Schutzhaftling”, politiek gevangene, in april 1941 naar concentratiekamp Buchenwald getransporteerd. In januari 1944 kwam hij in achtereenvolgens Lublin en Auschwitz terecht. In december 1944 werd hij naar Mauthausen, daarna “satellietkamp” Melk en toen opnieuw naar Mauthausen afgevoerd. Daar werd hij in mei 1945 door de oprukkende Amerikaanse strijdkrachten bevrijd.”

“Het duurde nog tot midden juni 1945 voordat Pa thuiskwam. Uitgemergeld kwam hij terug en eigenlijk heeft hij nooit veel losgelaten over die gruwelijke tijd. Zijn beroep kon hij niet meer oppakken.

In de jaren na de oorlog deelde hij ervaringen met lotgenoten. Zij waren verenigd in de “Expoge” (Vereniging Ex-Politieke Gevangenen) die destijds in een barak bij het spoorwegstation van Vlaardingen bijeenkwam. Gelukkig werd oorlogsgetroffenen materiële hulp geboden door de inmiddels in het leven geroepen Stichting 1940-1945.

In februari 1955 werd hij als ex-Geus uitgenodigd om op paleis Soestdijk aan (toen nog) prinses Marijke een verjaardagsgeschenk te overhandigen dat door hem en andere “Expoge”-leden gemaakt was. Pa overleed in september 1965.

In december 1981 werd hem door prins Bernhard postuum het verzets- herdenkingskruis uitgereikt in de Koningshof in Maassluis. ”