Hugo Desiré Rijhiner

Zoon van Celinne Johanna Jaqueline Henriette Rijhiner (Ryhiner) (1877 - 1920).
Getrouwd op 15 december 1926 met Francine Josephine Snijders (31 januari 1905 Batavia - mei 1976 Paramaribo).
Ze kregen vier kinderen, Hugo Frans (1927 - 2009), Arthur Henrí (8 augustus 1928 - 13 december 1994 Wageningen), Cecil Desiré (1930 - 2010) en Victor George (1931 - 2008).
Woonde aan de Waldeck Pyrmontlaan 43 in Rijswijk. Later verhuisde hij naar de Van Blankenburgstraat 31A in Den Haag.
Hij was van beroep militair.
Rijhiner was een Surinamer van Brits-Indische oorsprong en werd in Nederland opgeleid als militair. Hij trad in de rang van korporaal in dienst van het Koninklijk Nederlandsch-Indisch Leger (KNIL) in Nederlands Indië.
In 1939 werd hij bevorderd tot onderluitenant, waarna hij met verlof naar Nederland reisde, om vandaar naar zijn vaderland Suriname door te reizen. Dat laatste ging niet door vanwege het uitbreken van de Tweede Wereldoor-
log, waarna hij samen met alle andere in Nederland verblijvende KNIL-militairen gemobiliseerd werd.
Bij de Duitse inval gaf hij leiding aan een groep soldaten zonder gevechtservaring, die op 13 mei 1940 bij Overschie een munitiedepot moesten verdedigen. Hij wist de Duitsers zware verliezen toe te brengen en gaf zijn manschappen een voorbeeld van moed, ondanks dat hij een dag eerder in Rotterdam aan zijn dijbeen gewond was geraakt door een ricochetschot. Hij wist zijn manschappen er zelfs van te weerhouden om te vluchten voor de overmacht. Vanwege deze moed en inzet werd hem na de oorlog de Militaire Willemsorde toegekend.
Tijdens de Duitse bezetting sloot hij zich bij een verzetsgroep aan en gebruikte de schuilnaam 'Reinier'. Hij had een vals persoonsbewijs ten name van Victor George Rienjé, geboren 9 maart 1906 te Paramaribo.
Hij werd op 27 februari 1942 in het huis van bewaring in Rotterdam opgesloten wegens verdenking van moord. Hij werd op 6 maart 1942 weer vrijgelaten. Het is onbekend of het iets met verzetsactiviteiten te maken had.
Eind 1943 of begin 1944 raakte hij betrokken bij het Haags communistisch verzet. Hij werd lid van en groep die het illegale blad De Waarheid verspreidde. De leden van de groep bestonden voor een belangrijk deel uit aanhan-
gers van de Bellamy-beweging en stond onder leiding van Theodorus van Gilst. Dit blad was niet de gewone De Waarheid, maar een tweemaal per week verschijnend bulletin met via de radio opgevangen berichten, van vooral de Londense BBC. Omdat het geen politiek propaganda bevatte werd het door de Sicherheitsdienst en de Haagse politie de 'niet-communistisch De Waarheid' genoemd. Het blad werd echter wel degelijk door de communisten onder leiding van Piet Metscher en Gerard Geelhoed samengesteld en verspreid. De Vlaardingse communist Cornelis Johan Krug leverde de krantjes aan Johannes van Benthem op de Valkenboskade 506. Rijhiner haalde daar 10-15 exemplaren voor verdere distributie.
De informatie voor deze krantjes werd verkregen door Daniël Pronk, die bij Adriaan Cornelis Zwaal in de Vlier-
boomstraat 342 naar de Engelse zender luisterde en de inhoud stenografisch vastlegde. De tekst werd vervolgens overgebracht naar iemand die op de Hoefkade 189 woonde, waarna het verder verwerkt werd en het bulletin van De Waarheid gestencild werd.
Daniël Pronk werd in april 1944 gearresteerd en sloeg bij verhoren door. Als gevolg daarvan deed een groep
politiemannen bestaande uit Johannes Hubertus Veefkind jr. (de zoon van de Inlichtingendienstman met dezelfde voor- en achternaam), Johannes Lubertus Savenije en Boeseken op 25 april 1944 een inval bij Van Benthem. Volgens een naoorlogse verklaring van de politiemannen kwam er plotseling een Indiër tevoorschijn en die op de fiets wegvluchtte. Dat was Rijhiner. Een van de politiemannen schoot op hem maar miste. Een vrachtwagenchauf-
feur met de achternaam De Bruin zag de vlucht, achtervolgde hem met zijn auto en ramde hem, waarna de politie-
mannen hem alsnog konden grijpen. Ze ontdekten 15 exemplaren van het illegale blad Je Maintiendrai en 1 exem-
plaar van de Vliegende Hollander in zijn bezit had. De Sicherheitsdienst ontdekte via verhoren dat het niet om een puur communistische groep ging, maar om een samenwerkingsverband tussen communisten en andersdenkenden binnen de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (LO).
In totaal werden op 25 en 26 april 1944 acht personen gearresteerd. Een aantal van hen werd na een proces naar Vught gestuurd; zij overleefden allemaal. Uit de verhoren en huiszoekingen werd zoveel informatie ingewonnen dat er nog een elf personen gearresteerd konden worden. Daarvan zijn er drie in Bergen Belsen om het leven ge-
komen en twee, waarbij Krug, in Neuengamme.
Rijhiner zelf werd eerst naar Vught en daarna naar kamp Amersfoort overgebracht, werd in een proces veroor-
deeld, en naar een kamp bij Darmstadt gestuurd.
In 1946 werd Rijhiner weer naar Nederlands-Indië gestuurd, waar hij voor het KNIL inlichtingenofficier werd. Na de Indonesische onafhankelijkheid keerde hij terug naar Nederland. Nadat het KNIl in 1950 werd opgeheven werd hij inlichtingenofficier bij de Koninklijke Luchtmacht. Hij kreeg eervol ontslag op 1 januari 1954 en vertrok naar Suriname.
In 1990 kwam hij om medische redenen weer naar Nederland, waar hij op 6 januari 1991 in het Militair Hospitaal te Utrecht overleed.

Informatie uit:
tracesofwar-nl
rudi-harthoorn.nl
geni.com
wikipedia.org