Rudolf Bloemgarten

Rudolf (‘Rudi’) Bloemgarten (1920-1943)

Rudi was een Joodse student medicijnen in Amsterdam. Toen eind 1940/begin 1941 Joodse hoogleraren werden ontslagen protesteerde hij hevig. Toen korte tijd later ook Joodse studenten van de universiteit werden verbannen sloot hij zich direct aan bij het verzet. Hij werd lid van de Persoonsbewijzencentrale (PBC) van Gerrit Jan van der Veen. Die organisatie vervalste op grote schaal persoonsbewijzen voor Joden die daarmee wisten te ontkomen aan deportatie. Via zijn schoolvriendin Frieda Belinfante kreeg hij contact met de Verzetsgroep Biblia 2000 van Jacoba van Tongeren. Haar organisatie bood op allerlei manieren hulp aan Joden en onderduikers. Met Jacoba raakte Rudi goed bevriend. Zij was erg op hem gesteld. Rudi was verloofd met de latere kinderpsychiater Hannie Levi (1918-2009).

In de loop van 1941/’42 radicaliseerde Rudi. Hij vond het onverdraaglijk dat zijn Joodse geloofsgenoten door de Duitsers systematisch gedehumaniseerd en hierop volgend gedeporteerd werden. Eind ’42 richtte hij met een aantal andere verzetsmensen het illegale blad ‘Rattenkruid’ op waarin hij opriep zich te verzetten tegen de Duitse overheersing. In het blad werden praktische adviezen gegeven over het samenstellen van brandbommen om aanslagen mee te plegen.

Toen begin februari ’42 in Haarlem drie vooraanstaande Joodse- en zeven communistische mannen werden geëxecuteerd als represaille voor de liquidatie van een Duitse onderofficier werd Rudi woedend. Hij achtte een Amsterdamse procureur-generaal, de NSB’er mr. Jan Feitsma, verantwoordelijk voor de represaille. Hij ging enkele uren na de executie van de 10 mannen naar het huis van Feitsma in Amsterdam met als doel hem te doden. Hij drong diens huis binnen, ging op zoek naar hem maar trof alleen Feitsma’s zoon aan. Hij was Waffen SS’er en toevallig wegens vakantie bij zijn ouders thuis. Rudi schoot hem in verwarring neer en verwondde de jongeman levensgevaarlijk. Hij herstelde na een lange revalidatie.

Op 27-3-’43 was Rudi één van de plegers van de aanslag op het Amsterdamse Bevolkingsregister. Verkleed als politieman drong hij met acht anderen het gebouw binnen en blies het met explosieven en brandbommen op. De schade was enorm. Twee weken daarvoor pleegde Rudi met twee vrienden, die met hem de redactie van ‘Rattenkruid’ vormden, een (mislukte) aanslag op de spoorlijn Amsterdam-Haarlem.

Na de aanslag op het Bevolkingsregister dook Rudi onder in een pension in Garderen en bereidde met zijn verzetsvrienden nieuwe acties tegen de bezetter voor. De Sicherheitsdienst (SD) wist inmiddels dat hij één van de daders van de aanslag op het Bevolkingsregister was en maakte jacht op hem. Rudi’s Joodse achtergrond maakte ze extra verbeten. Dit leidde tot een inval in het pension in Garderen. Rudi was er op dat moment niet dus ontsprong de dans. Toen hij er op maandag 12-4-’43 niets vermoedend binnenwandelde belde de verraderlijke pensionhoudster de politie. Een opperwachtmeester kwam poolshoogte nemen. Toen hij Rudi om zijn persoonsbewijs vroeg schoot deze hem met vier kogels dood en vluchtte. Rudi ging naar Voorburg om bij een verzetsvriend onder te duiken en later naar Engeland te vluchten.

Na verraad stond op dinsdag 13-4-’43 in Voorburg ineens de SD voor de deur bij het huis van zijn verzetsvriend. Het bleek een groep NSB-politiemannen te zijn onder leiding van een beruchte Rotterdamse ‘Jodenjager’. Rudi werd meteen door hen vastgepakt (hij was bokser en dat wisten ze). Hij kon nog wél snel zijn revolver pakken en schieten maar hij miste doel.

Rudi werd opgesloten in het Oranjehotel in dodencel 607. Later werd hij naar de Weteringschansgevangenis in Amsterdam gebracht. In een schijnproces werd hij in juni ’43 ter dood veroordeeld en op 1-7-’43 met 11 andere plegers van de aanslag op het Bevolkingsregister geëxecuteerd. Zijn verloofde Hannie Levi zag hij na zijn arrestatie niet meer.