F.N.F. van der Schrieck

Frits van der Schrieck is geboren in Den Haag op 16-04-1917, in een gezin met vier kinderen.

Het is een warm gezin, Frits heeft nog drie zussen.

Direct na de bezetting door de Duitsers, komt Frits in actie. Hij fietst al in juni 1940, naar Parijs, om alvast naar vluchtwegen te zoeken en gaat dan eerst langs bij de familie van Niftrik.

Frits is niet verder gefietst naar Zwitserland of Spanje, maar teruggekeerd naar huis.

Hij heeft zijn keuze gemaakt, hij gaat in het verzet.

Frits was lid van de jaarclub ‘De Musketiers’, van de Leidse studentensociëteit Minerva, een broedplaats van verzet. Samen met o.a. Sjoerd Nauta, mede Musketiers: Chris Krediet, Gerhard Coutinho, Paul Renardel de Lavalette en Erik Hazelhoff Roelfzema.

Binnen het verzet is Frits voorzichtig, hij gaat zijn eigen gang. Er heeft zich nog geen echte O.D. gevormd, ook al heeft hij daar wel zijn contacten en brengt hij bij hen zijn inlichtingen. Frits werkt mee aan het illegale blad ‘Ik zal handhaven’. Hij helpt waar het kan, eerst met een boot over het duin slepen, dan met het opplakken van het door Erik Hazelhoff Roelfzema geschreven ‘Manifest’. Dan gaat Frits onderduikers wegbrengen, pleegt sabotage, helpt mee zenders aan de praat te houden en gaat door met inlichtingen verzamelen. Hij doet dit op eigen houtje.

Volgens Hazelhoff bezit Frits de unieke gave nergens op te vallen. Die eigenschap gebruikt hij om tientallen mensen te helpen vluchten. Niet voor niets was zijn bijnaam ‘De man van de vluchtwegen’.'
Zo heeft Frits ervoor gezorgd dat Erik Hazelhoff Roelfzema zich in juni 1941, onder zijn eigen naam, als hulpkok kon aanmonsteren op het schip de “ St. Cergue", waardoor Erik kon vluchten naar Engeland.
Engelandvaarders hielp hij- onder meer via de Van Niftrik-route, de grens over o.a. Louis ‘d Aulnis de Bourrouill, Cees Drooglever Fortuyn, Lou Kist, Iepie van Olmen, Gijs de Jong, Peter Tazelaar, Erik Michielsen, Gerard Dogger e.a.

Ook kent Frits ‘De Zweedse route’, waarlangs hij Watze Hepkema, kan doen vluchten.

Frits helpt Ernst de Jonge, om een zender terug te krijgen, maar is ondertussen ook bezig met een grote groep vluchtelingen, die op 18-05-1942 vanuit IJmuiden willen vertrekken.

Deze vlucht wordt verraden en alle vluchtelingen worden overgebracht naar het Oranjehotel in Scheveningen.

Op 06-06-1942 wordt Frits midden in de nacht, bij zijn ouders thuis opgepakt door de Duitsers en via het Binnenhof, komt hij in het Oranjehotel.

Frits krijgt ‘Einzelhaft’ en zit in cel 586. Gevangen zijn zonder een medemens, dat verandert iets in een mens. Hij moet meerdere keren voor verhoor weg, weer naar het Binnenhof.

Na wat tijd mag hij een studieboek hebben in zijn cel. Post mag hij niet ontvangen. Toch komt er in een heel klein envelopje, één familiebericht door. Zijn oudste zus Riet, heeft een dochter gekregen op 07-08-1942. In het envelopje heeft Frits stiekem een code-bericht geplaatst en tijdens het bezoek van zijn ouders aan hen meegegeven.
Maar tot op heden weten we niet, wat erin staat! Het moet wel belangrijk zijn geweest voor hem.
Hopelijk wordt het nog gedecodeerd?
Het ligt nu in de vaste tentoonstelling van het ‘Nationaal Monument Oranjehotel’.

Frits is op 17-12-1942 overgeplaatst naar het ‘Polizei- und Untersuchungs Gefängnis Haaren’.

Hij komt er al ziek aan.

Wel komt Frits nu gelukkig met een aantal van zijn verzetsvrienden op een kamer. Het is hier veel beter dan in Scheveningen, maar vergis je niet, hen staat een proces te wachten, met een onbekende uitslag.

Daarbij komen vele agenten vanuit Engeland direct in Haaren terecht, opgepakt door de Duitsers. Het zogenaamde ‘Englandspiel’. Dit geeft grote spanningen bij de gevangenen en gijzelaars. Frits heeft hier weet van.

Frits krijgt een abces onder zijn linker nier. Zijn vader schrijft naar de Duitse instanties, om hem te laten onderzoeken.

Dr. Steijns, gijzelaar in Haaren, helpt Frits. Op 02-04-1943 wordt Frits geopereerd in het Gevangenis Ziekenhuis te Den Bosch. Het Tweede O.D.-Proces is dan aangevangen, hij hoort dat hij is ‘Abgetrennt’.

Op 09-05-1943 kan in Den Bosch zelfs zijn studievriend, Paul Renardel de Lavalette, hem bezoeken! Deze jongemannen hebben wel lef!

Frits gaat na drie maanden terug naar de ziekenzaal in Haaren. Hij probeert ook hier onzichtbaar te zijn en in april 1944, wordt hij, door zijn ziekte, ontslagen uit de gevangenis en is hij vrij.

‘Vrij’, zo voelt Frits zich echt niet.

George Gussenhoven, een vriend van Frits, is ondertussen arts geworden en helpt hem in het Anthoniushove ziekenhuis, weer op gang te komen.

Frits maakt in Groningen zijn rechtenstudie af. Fietst in 1945 nog enkele malen naar het noorden om voedsel te bemachtigen, voor zijn familie, tijdens de hongerwinter.

Pas op 05-05-1945 is de oorlog afgelopen, vijf lange, nooit te vergeten jaren.

Frits trouwt en maakt carrière als jurist bij de Shell en overlijdt in 1999, op 82-jarige leeftijd.

Bijbehorend boek:

Frits van der Schrieck, ‘De onzichtbare Musketier’, achter de schermen van Soldaat van Oranje.

Uitgeverij ‘Prominent’, Baarn, 2018.